تفاوت میان نسخه‌های «آتون هروی»
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
===زندگی نامه=== | ===زندگی نامه=== | ||
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به [[تونی آتون]]، [[بی بی آتون]]، [[آتونی حیات خانم]] و [[آتونی]] نیز مشهور است. | شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به [[تونی آتون]]، [[بی بی آتون]]، [[آتونی حیات خانم]] و [[آتونی]] نیز مشهور است<ref>راهگانی، روح انگیز(1377). تاریخ موسیقی ایران. تهران: پیشرو.</ref><ref>مشحون، حسن(1373). تاریخ موسیقی ایران. تهران: سیمرغ.</ref>. | ||
او که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود، با همسرش ملابقایی و دیگر شاعران درباری به مناظره و مطایبه می نشست و به لطف سخن و صراحت بیان در همه جا شهرت داشت. آتونی مورد احترام و مراد امیر علیشیر نوایی (844- 906ق.) بود. | او که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود، با همسرش ملابقایی و دیگر شاعران درباری به مناظره و مطایبه می نشست و به لطف سخن و صراحت بیان در همه جا شهرت داشت. آتونی مورد احترام و مراد امیر علیشیر نوایی (844- 906ق.) بود<ref>رجبی، محمد حسن (1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی. تهران: سروش.</ref>. | ||
تذکرة مرآت الخیال می نویسد: “ آتونی بسیار با فهم و مجلس آرا و سلیم الطبع بوده منکوحة ملابقائی است که امیر نظام الدین علیشیر رحمه اللّه علیه معتقد او بود. گویند ملابقائی را با آتونی مشاعره بسیار دست می داد و نکته های رنگین و باریک در میان می آمد. از آن جمله آنکه ملا این رباعی فرمود:” | تذکرة مرآت الخیال می نویسد: “ آتونی بسیار با فهم و مجلس آرا و سلیم الطبع بوده منکوحة ملابقائی است که امیر نظام الدین علیشیر رحمه اللّه علیه معتقد او بود. گویند ملابقائی را با آتونی مشاعره بسیار دست می داد و نکته های رنگین و باریک در میان می آمد. از آن جمله آنکه ملا این رباعی فرمود:” | ||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
قوت نه چنان که پا تواند برداشت | قوت نه چنان که پا تواند برداشت | ||
بهتر بود از پشت دوصد هشت مرا | بهتر بود از پشت دوصد هشت مرا<ref>ل‍ودی، ش‍ی‍رع‍ل‍ی‍خ‍ان(--13). ت‍ذک‍ره م‍رات الخیال. [ت‍ح‍ری‍ر] م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر ص‍اح‍ب ت‍اج‍ر. بمبئی: [بی نا].</ref> | ||
در اثر سخت گیری های شاه طهماسب ( حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه ( حک: 937- 963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید. آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است. | در اثر سخت گیری های شاه طهماسب ( حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه ( حک: 937- 963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید<ref>مشیر سلیمی، علی اکبر(--13). زنان سخنور، ازیکهزار سال پیش تا امروزکه به زبان پارسی سخن گفته اند. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران.</ref> . آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است<ref>فرخ زاد، پوران (1381). کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: نشر قطره.</ref>. | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
[[رده:زنان شاعر]] | |||
[[رده:زنان شاعر]] | |||
[[رده:زنان موسیقیدان]] | [[رده:زنان موسیقیدان]] | ||
نسخهٔ ۳ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۰۱
زندگی نامه
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به تونی آتون، بی بی آتون، آتونی حیات خانم و آتونی نیز مشهور است[۱][۲].
او که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود، با همسرش ملابقایی و دیگر شاعران درباری به مناظره و مطایبه می نشست و به لطف سخن و صراحت بیان در همه جا شهرت داشت. آتونی مورد احترام و مراد امیر علیشیر نوایی (844- 906ق.) بود[۳].
تذکرة مرآت الخیال می نویسد: “ آتونی بسیار با فهم و مجلس آرا و سلیم الطبع بوده منکوحة ملابقائی است که امیر نظام الدین علیشیر رحمه اللّه علیه معتقد او بود. گویند ملابقائی را با آتونی مشاعره بسیار دست می داد و نکته های رنگین و باریک در میان می آمد. از آن جمله آنکه ملا این رباعی فرمود:”
یاران ستم پیر زنی کشت مرا
کآواک شده چونی از پشت مرا
گر پشت بسوی او دمی خواب
کنم بیدار کند بضرب انگشت مرا
« آتونی به شعر در جواب نوشت »:
همخوابگی سست رگی کشت مرا
روئی نبود ازو بجز پشت مرا
قوت نه چنان که پا تواند برداشت
بهتر بود از پشت دوصد هشت مرا[۴]
در اثر سخت گیری های شاه طهماسب ( حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه ( حک: 937- 963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید[۵] . آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است[۶].
منابع
- ↑ راهگانی، روح انگیز(1377). تاریخ موسیقی ایران. تهران: پیشرو.
- ↑ مشحون، حسن(1373). تاریخ موسیقی ایران. تهران: سیمرغ.
- ↑ رجبی، محمد حسن (1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی. تهران: سروش.
- ↑ ل‍ودی، ش‍ی‍رع‍ل‍ی‍خ‍ان(--13). ت‍ذک‍ره م‍رات الخیال. [ت‍ح‍ری‍ر] م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر ص‍اح‍ب ت‍اج‍ر. بمبئی: [بی نا].
- ↑ مشیر سلیمی، علی اکبر(--13). زنان سخنور، ازیکهزار سال پیش تا امروزکه به زبان پارسی سخن گفته اند. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران.
- ↑ فرخ زاد، پوران (1381). کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: نشر قطره.