تفاوت میان نسخه‌های «چارقد»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۲: سطر ۲:


===تعریف===
===تعریف===
الف یکی از انواع پوشش­های سر زنان. پارچه ­ای مربع شکل که آن را از قطر دولا کرده، با آن موی سر را پوشانده و در زیر چانه با سنجاق محکم می­ کردند.
یکی از انواع پوشش­های سر زنان. پارچه ­ای مربع شکل و بزرگ از نخ یا ابریشم که آن را از قطر دولا کرده، با آن موی سر را پوشانده و در زیر چانه با سنجاق محکم می­ کردند.


===انواع===
===انواع===
چارقد در دوره ناصرالدین شاه متداول بود. زنان یک پارچه نازک بزرگ که به شکل مربع بود را تا زده و به شکل یک مثلث در می­ آوردند و آن را طوری روی سر قرار می­ دادند که زاویه قائمه آن در پشت سر قرار گیرد و دو زاویه حاده در طرفین. آن را در جلو صورت به اندازه گردی صورت محکم می­ گرفتند و زیر چانه را با سنجاقی می­ بستند. این پوشش از جلو، روی سینه و شانه ها تا کمر را می پوشاند و از پشت سر نیز تا کمر می­ رسید. رنگ آن اغلب سفید و معمولا برودری دوزی شده بود. جنس آن از نخ یا ابریشم، شال یا تور و شال کشمیری بود.  
در دوره ناصرالدین شاه چارقد یکی از اصلی ترین پوشش زنان بود.یک پارچه نازک حریر که به شکل مربع بود را تا میزدند و تبدیل به یک مثلث میکردند و آن را طوری روی سر قرار میدادند که زاویه قائمه آن در پشت سر قرار می گرفت و و دو زاویه حاده در طرفین. آن را در جلو به اندازه گردی صورت محکم میگرفتند و زیر چانه سنجاق می کردند.از جلو روی سینه و شانه ها تا کمر را می پوشاندو در پشت نیز تا کمر می­ رسید. زنان آن را نه تنها در مهمانی بلکه در منزل هم سر میکردند. رنگ آن اغلب سفید و معمولا برودری دوزی شده بود. جنس آن از نخ یا ابریشم، شال یا تور و شال کشمیری بود. همسران اشراف گاه چارقدهایشان را با سنجاقهای الماس یا یاقوت میبستند. گاه توپی از پارچه بر ای دوختن چارقد از سوی خانواده عروس به عنوان [[خلعتی]] به خانواده داماد داده میشد.


[[چارقد قالبی]] از جمله چارقدهای رایج در عصر ناصری بود که خانمهای اندرونی شاه مخترع آن بودند و بهترین نوع آن «آفتابگردانی» خوانده می­ شد، بدین ترتیب که سر چارقد را با نشاسته قالب می­ گرفتند تا سفت و خوش فرم بایستد. زنان معمولا بخش جلویی موی خود را که کوتاه بود از دو سوی صورت تا اندازه دهان بیرون می­ گذاشتند و به آن [[طره]] می­گفتند. همچنین با گل یا پری از جواهرات که [[جغه]] خوانده می­ شد بخشی از موی خود را که بیرون از چارقد بود سنجاق می­ کردند.
دختران تاتار آن را به همراه کلاه می­پوشیدند و یا زنان شمالی آن را به پشت سر گره میزدند.[[روسری]] که خانمهای شهری سر می کنند از انواع چارقد است که در زیر گلو گره زده میشود.  


[[روسری]] که امروزه خانمها سر می کنند نیز از انواع چارقد است که در زیر گلو گره زده می ­شود. گاهی نیز روسری به طور آزاد بر روی سر رها می ­شود. دختران تاتار آن را به همراه کلاه می پوشیدند و یا زنان شمالی آن را به پشت سر گره می زنند.
[[چارقد قالبی]] از جمله چارقدهای رایج در عصر ناصری بود که خانمهای اندرونی شاه مخترع آن بودند و بهترین نوع آن «آفتابگردانی» خوانده می­ شد، بدین ترتیب که سر چارقد را با نشاسته قالب می­ گرفتند تا سفت و خوش فرم بایستد. زنان معمولا بخش جلویی موی خود را که کوتاه بود از دو سوی صورت تا اندازه دهان بیرون می­ گذاشتند و به آن [[طره]] می­گفتند. همچنین با گل یا پری از جواهرات که [[جغه]] خوانده می­ شد بخشی از موی خود را که بیرون از چارقد بود سنجاق می­ کردند.
 
امروزه زنان روستایی و زرتشتی همچنان چارقد بزرگی را سر میکنند که گاه پشت آن تا پا میرسد. این چارقدها معمولا طرح های گلدار درشت دارد.


===منابع===
===منابع===
پ‍وش‍اک‌در ای‍ران‌زم‍ی‍ن‌ (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.
ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.
ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.



نسخهٔ ‏۲ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۹

تعریف

یکی از انواع پوشش­های سر زنان. پارچه ­ای مربع شکل و بزرگ از نخ یا ابریشم که آن را از قطر دولا کرده، با آن موی سر را پوشانده و در زیر چانه با سنجاق محکم می­ کردند.

انواع

در دوره ناصرالدین شاه چارقد یکی از اصلی ترین پوشش زنان بود.یک پارچه نازک حریر که به شکل مربع بود را تا میزدند و تبدیل به یک مثلث میکردند و آن را طوری روی سر قرار میدادند که زاویه قائمه آن در پشت سر قرار می گرفت و و دو زاویه حاده در طرفین. آن را در جلو به اندازه گردی صورت محکم میگرفتند و زیر چانه سنجاق می کردند.از جلو روی سینه و شانه ها تا کمر را می پوشاندو در پشت نیز تا کمر می­ رسید. زنان آن را نه تنها در مهمانی بلکه در منزل هم سر میکردند. رنگ آن اغلب سفید و معمولا برودری دوزی شده بود. جنس آن از نخ یا ابریشم، شال یا تور و شال کشمیری بود. همسران اشراف گاه چارقدهایشان را با سنجاقهای الماس یا یاقوت میبستند. گاه توپی از پارچه بر ای دوختن چارقد از سوی خانواده عروس به عنوان خلعتی به خانواده داماد داده میشد.

دختران تاتار آن را به همراه کلاه می­پوشیدند و یا زنان شمالی آن را به پشت سر گره میزدند.روسری که خانمهای شهری سر می کنند از انواع چارقد است که در زیر گلو گره زده میشود.

چارقد قالبی از جمله چارقدهای رایج در عصر ناصری بود که خانمهای اندرونی شاه مخترع آن بودند و بهترین نوع آن «آفتابگردانی» خوانده می­ شد، بدین ترتیب که سر چارقد را با نشاسته قالب می­ گرفتند تا سفت و خوش فرم بایستد. زنان معمولا بخش جلویی موی خود را که کوتاه بود از دو سوی صورت تا اندازه دهان بیرون می­ گذاشتند و به آن طره می­گفتند. همچنین با گل یا پری از جواهرات که جغه خوانده می­ شد بخشی از موی خود را که بیرون از چارقد بود سنجاق می­ کردند.

امروزه زنان روستایی و زرتشتی همچنان چارقد بزرگی را سر میکنند که گاه پشت آن تا پا میرسد. این چارقدها معمولا طرح های گلدار درشت دارد.

منابع

پ‍وش‍اک‌در ای‍ران‌زم‍ی‍ن‌ (1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.

ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه ها و فرهنگ عامه.

غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.

نگار زن: تاریخ مصور لباس زن در ایران (1352). تهران: انجمن بین‌المللی زنان در ایران.