دا

کتاب دا، روی جلد

کتاب دا، پشت جلد

دا (چاپ 1387) خاطرات سیده زهرا حسینی از جنگ ایران و عراق در خرمشهر است که به قلم سیده اعظم حسینی به نگارش درآمده است.

خلاصه

کتاب دا، خاطرات سیده زهرا حسینی از جنگ عراق علیه ایران و اوضاع خرمشهر در روزهای آغازین جنگ است. دا، مخفف دایه، به معنی مادر است و هدف از انتخاب این عنوان یادآوری رنج، اندوه، تلاش و مقاومت مادران ایرانی در طول هشت سال جنگ تحمیلی است. بخشی از این کتاب مشکلات جنگ‌زدگان و خیانت‌های جنگ را بازگو می‌کند و شرح کلی از طول مدت جنگ و وضعیت جنگ‌زدگان در شهرهای مختلف را ارائه می‌دهد.[۱]

سیده زهرا در آغاز جنگ دختری هفده ساله است. او خاطرات و مقاومت‌های خود را از روز‌های جنگ با تمام جزئیات تعریف می‌کند و این جزئی‌نگری‌ها باعث شده برخی این کتاب را رمان بنامند. دا در سال ۱۳۸۷ چاپ شد و در کمتر از ۸ ماه به چاپ ۵۵ رسید. [۲]

فهرست مطالب

داستان کتاب سه بخش دوران کودکی در عراق، دوران پرستاری و سپس جانبازی در خرمشهر و دوران بهبود و ازدواج نویسنده را شامل میشود. این مطالب ذیل پنج بخش و چهل فصل به اضافه چند ضمیمه در برگیرنده مصاحبه و عکس‌هایی از افراد مختلف در دوران جنگ بیان شده است.

بخش عمده کتاب به خاطرات او از پرستاری و سپس مجروح شدنش اختصاص یافته است. خاطرات نویسنده کتاب دا از سال ۱۳۴۷، زمانی که پنج سال داشته و در بصره زندگی میکرده شروع می‌شود. او از خانواده‌اش میگوید، از مادرش که به او دا می‌گفتند، از پدرش که توسط رژیم عراق دستگیر میشود و از مهاجرت خانواده زهرا به خرمشهر.

زهرا درآغاز جنگ 17 ساله است. او به پرستاری از مجروحان و کمک در کفن و دفن شهیدان میپردازد. پس از مدتی در زمان محاصره ۳۳ روزه خرمشهر به علت اصابت ترکش در نزدیکی ستون فقراتش یک ماه در بیمارستانی خارج از خرمشهر بستری میشود.

نقد و بررسی

کتاب دا از زمان چاپ اول در سال 13۸۷ همواره جز کتاب‌های پرفروش داخلی بوده و بارها مورد نقد یا تجلیل افراد مختلف قرار گرفته است. این کتاب را می‌توان هم کتاب خاطره‌نویسی و هم داستانی در نظر گرفت، چرا که نویسنده آنقدر جزئیات را به تفصیل بیان میکند که کتاب شکلی داستانی به خود میگیرد. افراد مختلفی به داستان و فضاهایی که زهرا حسینی از دوران جنگ در خرمشهر روایت می کند نقد کرده اند و حتی بعضی از روایات نوشته شده در کتاب را اشتباه دانسته اند. با این وجود کتاب دا یک کتاب مرجع از وضعیت خرمشهر در زمان جنگ است. بعد از چاپ کتاب اقتباسی تلویزیونی شامل ۱۲۰ قسمت ۱۵ دقیقه ای نیز از شبکه یک سیما پخش شد که کاملاً به روایات کتاب وفادار بود، اما این سریال تمام روایت و داستان کتاب را در بر نمی گیرد.[۳]

ترجمه‌ها

کتاب دا تنها در ۳ سال بیش از ۱۴۰ بار تجدید چاپ شد و در زمره کتاب‌های پرفروش در داخل کشور قرار گرفت. این کتاب به زبانهای انگلیسی،[۴] عربی، بنگلادشی،[۵] اردو،[۶] روسی، بوسنیایی،[۷] ترکی[۸] و اسپانیولی ترجمه و به چاپ رسیده است.[۹][۱۰]

مشخصات فنی

این کتاب در 812 صفحه در قطع وزیری برای نخستین بار در سال 1387 توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسید و تا سال 1400 به چاپ یکصدو پنجاه و نهم رسید.

افتخارات

کتاب دا موفق به دریافت جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش اسناد و تاریخ نگاری شد.[۱۱] همچنین در نهمین جشنواره انتخاب کتاب سال شهید حبیب غنی‌پور و سی‌امین دوره جایزه کتاب سال 1388 بخش تاریخ و جغرافیا به عنوان کتاب برگزیده انتخاب شد.[۱۲]

تقدیر

مقام معظم رهبری نیز تقریظ شفاهی از این کتاب داشتند:

كتاب دا كه حقاً و انصافاً كتاب بسیار خوب و قابل طرح در سطح جهانی است، مربوط به بخش كوچكی از وقایع جنگ تحمیلی است و این نشان می‌دهد كه هشت سال دفاع مقدس دارای ظرفیت تولید هزاران كتاب به منظور انتقال فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و انقلابی به جامعه و جهان است... این كتاب در گستره كشور هنوز شناخته نشده است؛ در حالی كه چند صدهزار تا حالا چاپ كردید. اگر دا شناخته شود، میلیون‌ها نسخه از این كتاب فروش خواهد رفت و میلیون‌ها نفر از محتوای این كتاب بهره خواهند برد... شما هزار كتاب دا می‌توانید تولید كنید. دا یک رگه ارزشمند است كه در معدن پیدا كردید، این راه را ادامه دهید.

نگارخانه

• 

  کتاب دا، ترجمه به زبان انگلیسی

• 

  کتاب دا، ترجمه به زبان ترکی

• 

  کتاب دا، ترجمه به زبان بوسنیایی

• 

  کتاب دا، ترجمه به زبان بنگلا