تفاوت میان نسخه‌های «آغابیگم همسر فتحعلی شاه»
(صفحه‌ای تازه حاوی «زندگی نامه آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به آغاباجی، دختر ابراهیم خان بی¬پناه...» ایجاد کرد) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
زندگی نامه | {{TOClimit}} | ||
آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به | |||
=== زندگی نامه === | |||
آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به [[آغاباجی]]، دختر ابراهیم خان بی پناه، زنی عابد و زاهد و از شاعران خوش سخن بود. وی دوازدهمین همسر (پنجمین همسر عقدی) فتحعلی شاه بود که پس از فوت آسیه خانم، مادر محمد قلی میرزا ملک آرا، در 1213- 1214 ق. به عقد شاه قاجار درآمد. آغاباجی به همراه دویست و به روایتی یک صد خدمه و نوکر از قراباغ به تهران آمد. | |||
آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند. | آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند. | ||
فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) | |||
آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و | فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) با همه اعتبار و کمالات و جوانی، در ورود این پیرزن محترم برمی خاست. آغاباجی چون فرزندی نداشت، تربیت شاهزادگان، کیکاوس میرزا و مرصع خانم را به رسم پسری و دختری بر عهده گرفت و خواهر زاده خود را به عقد کیکاوس میرزا، و مرصع خانم را به عقد عباسقلی خان معتمدالدوله جوانشیر، نواده ابراهیم خان جوانشیر درآورد. | ||
آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و ملکه انگلستان همراه با هدایای فراوان به ایران آمدند. از میان زنان متعدد فتحعلی شاه تنها آغاباجی مأمور پذیرایی از زن سفیر انگلیس شد و به عنوان ملکه ایران هدیه امپراطریس انگلیس را - که عنبرچه ای مرصّع با تخمه درشتی از زُمرد که دورش حلقه ای از الماس بسیار ممتاز و دو زنجیر طلای ظریف داشت- دریافت کرد. | |||
وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت. | وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت. | ||
اشعار زیر از اوست: | اشعار زیر از اوست: | ||
خرّم آن کو به سر کوی تو جائی دارد | خرّم آن کو به سر کوی تو جائی دارد | ||
که سر کوی تو خوش آب و هوایی دارد | |||
که سر کوی تو خوش آب و هوایی دارد | |||
به سفر رفت و دلم شد جرس ناقة او | به سفر رفت و دلم شد جرس ناقة او | ||
رسم این است که هر ناقه درائی دارد | |||
تا حشر نویسند اگر | رسم این است که هر ناقه درائی دارد | ||
تا حشر نویسند اگر می نشود طی | |||
نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم | نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم | ||
منابع | === منابع === | ||
دلریش، بشری (1375). زن در | دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. | ||
دولت آبادی، عزیز (1370). سرایندگان شعر پارسی در قفقاز. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. | |||
عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم؛ عقیقی بخشایشی حبیبه (1382). زنان نامی در تاریخ، فرهنگ و تمدّن اسلامی. تهران: نوید اسلام. | عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم؛ عقیقی بخشایشی حبیبه (1382). زنان نامی در تاریخ، فرهنگ و تمدّن اسلامی. تهران: نوید اسلام. | ||
عیسی فر، احمد (1378). زنان نامدار شیعه. تهران: رایحه عترت. | |||
فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره. | فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره. | ||
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه). | ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه). | ||
محلّاتی، | |||
محلّاتی، ذبیح الله (1349). رَیاحینُ الشَّریعه. در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه. تهران: دَارُالکُتب الاسلَامّیه. | |||
م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی سخن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران | م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی سخن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران | ||
نسخهٔ ۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۴۰
زندگی نامه
آغابیگم متخلص به طوطی و ملقب به آغاباجی، دختر ابراهیم خان بی پناه، زنی عابد و زاهد و از شاعران خوش سخن بود. وی دوازدهمین همسر (پنجمین همسر عقدی) فتحعلی شاه بود که پس از فوت آسیه خانم، مادر محمد قلی میرزا ملک آرا، در 1213- 1214 ق. به عقد شاه قاجار درآمد. آغاباجی به همراه دویست و به روایتی یک صد خدمه و نوکر از قراباغ به تهران آمد.
آغاباجی علیرغم زیبایی، علم و دانش به دلیلی نامعلوم، ظاهراً مورد پسند شاه واقع نشد و تا پایان عمر همچنان باکره ماند.
فتحعلی شاه برای اقامت او، قصری در حوالی امامزاده قاسم شمیران بنا کرد و قم را نیز به عنوان تُیُول به او داد. آغاباجی بسیار مورد احترام خدمه حرم شاهی بود به طوری که هنگام ورود وی، تاج الدوله ( طاووس خانم اصفهانی) با همه اعتبار و کمالات و جوانی، در ورود این پیرزن محترم برمی خاست. آغاباجی چون فرزندی نداشت، تربیت شاهزادگان، کیکاوس میرزا و مرصع خانم را به رسم پسری و دختری بر عهده گرفت و خواهر زاده خود را به عقد کیکاوس میرزا، و مرصع خانم را به عقد عباسقلی خان معتمدالدوله جوانشیر، نواده ابراهیم خان جوانشیر درآورد.
آغابیگم چنان در دربار شاهی نفوذ داشت که در مواردی سبب رهایی محکومان از چوبه دار می شد. سِرگوزاوزلی ( سفیر انگلیس ) و همسرش در سال 1226 ق. (1811م.) از جانب پادشاه و ملکه انگلستان همراه با هدایای فراوان به ایران آمدند. از میان زنان متعدد فتحعلی شاه تنها آغاباجی مأمور پذیرایی از زن سفیر انگلیس شد و به عنوان ملکه ایران هدیه امپراطریس انگلیس را - که عنبرچه ای مرصّع با تخمه درشتی از زُمرد که دورش حلقه ای از الماس بسیار ممتاز و دو زنجیر طلای ظریف داشت- دریافت کرد.
وی عاقبت برای دوری از حال و هوای حرم شاهی و برای اعتکاف و عبادت از تهران به قم مهاجرت کرد و در سال 1248 ق. در همانجا درگذشت.
اشعار زیر از اوست:
خرّم آن کو به سر کوی تو جائی دارد
که سر کوی تو خوش آب و هوایی دارد
به سفر رفت و دلم شد جرس ناقة او
رسم این است که هر ناقه درائی دارد
تا حشر نویسند اگر می نشود طی
نه دفتر حسن تو نه طومار فراقم
منابع
دلریش، بشری (1375). زن در دوره قاجاریه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
دولت آبادی، عزیز (1370). سرایندگان شعر پارسی در قفقاز. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم؛ عقیقی بخشایشی حبیبه (1382). زنان نامی در تاریخ، فرهنگ و تمدّن اسلامی. تهران: نوید اسلام.
عیسی فر، احمد (1378). زنان نامدار شیعه. تهران: رایحه عترت.
فرخ زاد، پوران (1381).کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: قطره.
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن ق‍رن ۳ - ق‍رن ۱۴. [تهران]: کاویان (چاپخانه).
محلّاتی، ذبیح الله (1349). رَیاحینُ الشَّریعه. در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه. تهران: دَارُالکُتب الاسلَامّیه.
م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی سخن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. [تهران]: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران