خانم باشی

فاطمه ملقب به خانم باشی دختر باغبان باشی اقدسیه بود که در سال 1308 به عقد موقت ناصرالدین شاه درآمد.

چون پدر فاطمه، باغبانباشی اقدسیه بود نام این دختر نیز بعدها به باغبانباشی و به تدریج به خانم باشی تبدیل شد. خانم باشی با امینه اقدس در یک جا زندگی می کرد و تربیت وی به عهدۀ زن علیل شاه گذاشته شده بود. امینه اقدس نیز این فرصت را غنیمت می شمرد تا بدینوسیله شاه را به عمارتش بکشاند و خود را همچنان مورد توجه سلطان قرار دهد.

شاه دختر باغبان باشی را به دلیل زیبایی و شباهت چشمانش به جیران، سوگلی اش که در جوانی درگذشته بود، مورد توجه و عنایت بیشتری نسبت به سایر همسران خود قرار میداد. همین امر سبب شد حسادت سایر زنان دربار برانگیخته شود، چنان که تلاش میکردند او را از چشم شاه بیاندازند.

او در ذیقعده 1309 پسری را که از ناصرالدین شاه باردار بود سقط کرد.

شاه بعد از فوت امینه اقدس، دختر باغبان باشی را بیشتر مورد توجه قرار داد، زیرا وی چشمانی تقریباً شبیه جیران سوگلی متوفی شاه داشت، و بهمین خاطر در دل شاه جایی برای خود باز کرد. رفته رفته خانم باشی مقامی بلند یافت و طرف رشک سایر زنان قرار گرفت.. لذا برای آنکه او را از نظر شاه بیندازند به او گفتند لقب فروغ السلطنه را که پس از مرگ جیران، شاه به هیچ کس نمی داد خواستار شود. او نیز چند بار درخواست نمود ،اما مورد قبول نیفتاد. او حتی به توصیه اطرافیان برای جلب نظر شاه لقب مزبور را با سرمه و ملیله روی نیم تنه ای دوخت و آن را بر تن کرد و به حضور شاه رفت تا شاه ناچار شود لقب را به او ارزانی دارد. اما این حیله نیز مؤثر واقع نشد و شاه با دیدن وی چنان خشمگین شد که دستور داد نیم تنه را از تن بیرون کند.

همین بی مهری ها سبب شد خانم باشی با وجود علاقه شاه به وی، اعتنایی به عشق او نکرده و پیوسته از او دوری می گزید. این امر شاید اسباب عشق ناصرالدین شاه به خواهر او، ماه رخسار، را که در آنوقت پانزده ـ شانزده ساله بود و در اندرون با خواهرش زندگی می کرد فراهم آورد.