فصل بهار خانم (ایران الدوله)

آخرین خط و شعر ایران الدوله جنت و دو قطعه شعر که در پاسخ ریحان و وثوق الدوله سروده است.

فصل بهار ملقب به ایران‌الدوله و متخلص به جنت (1256ش. ـ 1318ش) از زنان عالم و شاعر دوره قاجار است.

زندگی‌نامه

پدر فصل بهار خانم سلطان حسین میرزا نیرالدوله فرزند پرویز میرزا پسر فتحعلی شاه و مادرش نوادۀ معتمدالدوله فرهاد میرزا بود. او‌ در تهران به دنیا آمد. در وجه تسمیه خود می‌گوید:

ز طفلی اشک ریزی بود کارم

از آن فصل بهارم خوانده مادر

ایران‌الدوله در بدو طفولیت نزد آموزگار خانگی به فراگیری دانش پرداخت و پس از مدتی چون به شعر و ادب علاقه وافر داشت بیشتر اوقاتش را با دواوین شعرای نامدار پیشین می‌پرداخت. در سیزده سالگی با مصطفی قلی خان حاجب‌الدوله ازدواج کرده و ثمره این ازدواج 5 پسر به نام های امیرحسن خان دولو، علی اصغرخان دولو، اللهیار دولو، محمدرضا (شاه قلی خان) امیرمعظم و علی اکبرخان دولو و 2 دختر به نام های معصومه خانم (نیره اعظم) و خانم حاجب (نیر عظمی) بوده است.

اشعار

جنت در اکثر مجامع و محافل ادبی آن عهد حضور می‌یافت و در مسابقات ادبی شرکت می‌کرد و اشعارش در اکثر مجلات آن زمان چاپ و منتشر می‌شد مخصوصاً در مجله ارمغان که وحید دستگردی آن را اداره و سرپرستی می‌کرد و جنت به او ارادت مخصوصی داشت. وی در سال ۱۲۹۰ش. به سبب بیماری به فرانسه سفر کرد و قریب پنج ماه در آنجا ماند.

جنت علاوه بر سرودن شعر و غزل در نقاشی و موسیقی تسلط کامل داشت و در نقاشی شاگرد کمال‌الملک بود. جنت در شصت و چهار سالگی در سال 1318 شمسی در تهران از دنیا رفت. طبق وصیتش او را در قم در جوار حضرت معصومه علیهاالسلام دفن کردند.

نگارخانه