تفاوت میان نسخه‌های «تاج‌الدوله»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۴: | سطر ۴: | ||
طاووس خانم مشهور به تاج الدوله در سال 1209ق. در خاندانی گرجی تبار در شهر اصفهان متولد شد. تاج الدوله شاگرد عبدالوهاب اصفهانی معروف به نشاط بود. نشاط در حق تاج الدوله پدری و استادی کرده و فنون ادب و هنر و رموز نویسندگی را به وی آموخت. تاج الدوله که زنی ادیب، شاعر و خطاط بود در پانزده سالگی به عنوان چهل و دومین همسر فتحعلی شاه به [[عقد]] شاه قاجار در آمد. شاه به مناسبت این ازدواج نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. وی خارج از حرمخانه شاهی، قصری مجلل داشت و هر ساله از روز اول نوروز تا پایان روز سیزدهم عید میزبان شاه و شاهزادگان قاجاری بود. قرب و منزلت تاج الدوله نزد شاه چنان بود که بخشی از خزانه شاهی تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد. | طاووس خانم مشهور به تاج الدوله در سال 1209ق. در خاندانی گرجی تبار در شهر اصفهان متولد شد. تاج الدوله شاگرد عبدالوهاب اصفهانی معروف به نشاط بود. نشاط در حق تاج الدوله پدری و استادی کرده و فنون ادب و هنر و رموز نویسندگی را به وی آموخت. تاج الدوله که زنی ادیب، شاعر و خطاط بود در پانزده سالگی به عنوان چهل و دومین همسر فتحعلی شاه به [[عقد]] شاه قاجار در آمد. شاه به مناسبت این ازدواج نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. وی خارج از حرمخانه شاهی، قصری مجلل داشت و هر ساله از روز اول نوروز تا پایان روز سیزدهم عید میزبان شاه و شاهزادگان قاجاری بود. قرب و منزلت تاج الدوله نزد شاه چنان بود که بخشی از خزانه شاهی تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد. | ||
تاج الدوله شش فرزند به نامهای سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله، شیرین‌جان خانم، فرخ‌سیر میرزا نیرالدوله، سلطان احمد میرزا عضدالدوله (نویسنده کتاب تاریخ عضدی)، خورشید کلاه خانم شمس‌الدوله و مرصع خانم داشت. | تاج الدوله شش فرزند به نامهای سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله، شیرین‌جان خانم، فرخ‌سیر میرزا نیرالدوله، سلطان احمد میرزا عضدالدوله (نویسنده کتاب تاریخ عضدی)، خورشید کلاه خانم شمس‌الدوله و مرصع خانم داشت.<ref name=":0">سعدوندیان، سیروس (<bdi>۱۳۸۷</bdi>)، ''در خلوت سلطان''، تهران: نگارستان کتاب.ص 184.</ref> | ||
پس از مرگ فتحعلی | پس از مرگ فتحعلی شاه او نقش نگین را چنین کرد: | ||
خاک غم ریخت فلک بر سر شاه<ref name=":0" /> | |||
سپس تاج الدوله مدتی از بیم درگیری شاهزادگان به روحانی معروف اصفهان، سید محمدباقر شفتی پناه برد. | |||
بعد از تاج گذاری محمد شاه، تاج الدوله تمام جواهرات خود را به شاه بخشید و به همراه پسرش سیف الدوله به عتبات سفر کرد. او پس از چندبار سفر به حج، تا پایان عمر در نجف ماند. تاج‌الدوله در اوایل دهه ۱۲۶۰ق. در نجف درگذشت و در صحن آرامگاه حضرت علی (ع) دفن شد. | |||
از اشعار تاج الدوله می توان به ابیات زیر اشاره کرد: | از اشعار تاج الدوله می توان به ابیات زیر اشاره کرد: | ||
نسخهٔ ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۰
تاج الدوله یکی از همسران فتحعلیشاه و از زنان شاعر قرن سیزدهم ق. بود.
زندگی نامه
طاووس خانم مشهور به تاج الدوله در سال 1209ق. در خاندانی گرجی تبار در شهر اصفهان متولد شد. تاج الدوله شاگرد عبدالوهاب اصفهانی معروف به نشاط بود. نشاط در حق تاج الدوله پدری و استادی کرده و فنون ادب و هنر و رموز نویسندگی را به وی آموخت. تاج الدوله که زنی ادیب، شاعر و خطاط بود در پانزده سالگی به عنوان چهل و دومین همسر فتحعلی شاه به عقد شاه قاجار در آمد. شاه به مناسبت این ازدواج نام تخت جواهرنشان خورشید را به تخت طاووس تغییر داد. وی خارج از حرمخانه شاهی، قصری مجلل داشت و هر ساله از روز اول نوروز تا پایان روز سیزدهم عید میزبان شاه و شاهزادگان قاجاری بود. قرب و منزلت تاج الدوله نزد شاه چنان بود که بخشی از خزانه شاهی تحت عنوان «خزانه مخصوص» به او سپرده شد.
تاج الدوله شش فرزند به نامهای سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله، شیرین‌جان خانم، فرخ‌سیر میرزا نیرالدوله، سلطان احمد میرزا عضدالدوله (نویسنده کتاب تاریخ عضدی)، خورشید کلاه خانم شمس‌الدوله و مرصع خانم داشت.[۱]
پس از مرگ فتحعلی شاه او نقش نگین را چنین کرد:
خاک غم ریخت فلک بر سر شاه[۱]
سپس تاج الدوله مدتی از بیم درگیری شاهزادگان به روحانی معروف اصفهان، سید محمدباقر شفتی پناه برد.
بعد از تاج گذاری محمد شاه، تاج الدوله تمام جواهرات خود را به شاه بخشید و به همراه پسرش سیف الدوله به عتبات سفر کرد. او پس از چندبار سفر به حج، تا پایان عمر در نجف ماند. تاج‌الدوله در اوایل دهه ۱۲۶۰ق. در نجف درگذشت و در صحن آرامگاه حضرت علی (ع) دفن شد.
از اشعار تاج الدوله می توان به ابیات زیر اشاره کرد:
باد از سر کوی تو گذشتن نتواند
پیغام من دلشده را پس که رساند
تا کی به صبوری بفریبم دل خود را
دیگر دل بیچاره صبوری نتواند
منابع
اح‍م‍دم‍ی‍رزا عضدی (1376). تاریخ عضدی. تهران: نشرعلم.
ب‍ام‍داد، م‍ه‍دی (1384). شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری. تهران: فردوس.
رجبی، محمد حسن (1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی، از آغاز تا مشروطه. تهران: سروش.
ک‍ش‍اورز ص‍در، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی ([--13]). از راب‍ع‍ه تا پ‍روی‍ن قرن ۳ - قرن ۱۴. تهران: کاویان (چاپخانه).
م‍ش‍ی‍ر س‍ل‍ی‍م‍ی، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ([--13]). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا ام‍روز که ب‍ه‌زب‍ان پارسی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چ‍اپ و ان‍ت‍ش‍ارات ک‍ت‍ب ایران.