تفاوت میان نسخه‌های «چارقد قالبی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۴: سطر ۴:
===طرز درست کردن===
===طرز درست کردن===


[[چارقد]]<nowiki/>ی که زنان اندرونی ناصرالدین شاه اختراع کردند. آنها [[چارقد]]<nowiki/>های توری را با نشاسته آهار می‌زدند تا اندازه قالب صورت شود.<ref>ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص28.</ref> این قالب‌گیری کار دشواری بود، چرا که اندازه صورت افراد متفاوت بود. روش قالب‌گیری بدین صورت بود که آب و نشاسته را جوشانده و آن را از صافی می‌گذراندند. [[چارقد]] را داخل آب نشاسته گذاشته، سپس دو نفر گوشه [[چارقد]] را می‌گرفتند و زیر آفتاب می‌گرداندند تا دونم شود. آنگاه چهارگوشه [[چارقد]] را چهارلا کرده و دوباره در برابر آفتاب می‌گذاشتند و مدام کف دست روی آن می‌کشیدند تا خشک شود. سپس نخی به دور سرشان می‌بستند و در پیشانی گره می‌زدند. آنگاه [[چارقد]] را به صورت مثلث دولا کرده، روی سر انداخته و زیر گلو سنجاق می­‌کردند. نخی را که زیر [[چارقد]] بود از پیشانی باز کرده در حالی که پشت نخ روی [[چارقد]] بود آهسته آهسته نخ را عقب می­‌کشیدند تا [[چارقد]] چین بخورد. برای این که قالب [[چارقد]] نشکند آن را آویزان می‌کردند.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند. ص563.</ref> این نوع [[چارقد]] مخصوص مهمانی و عروسی بود. در تهران فقط دو سه نفر در این کار مهارت داشتند، یکی از آنها صغری قالبی بود که از این طریق شهرت یافته و صاحب ثروت شده بود. اجرت قالب‌گیری هر [[چارقد]] از دو قران تا پنج قران بود. اجرت [[چارقد]] عروس یک تومان و یک کله قند بود.<ref>ک‍ت‍ی‍رائ‍ی‌، م‍ح‍م‍ود (1387). ''از خ‍ش‍ت‌ ت‍ا خ‍ش‍ت‌''. ت‍ه‍ران‌: ث‍ال‍ث‌. صص362-363.</ref>
[[چارقد]]<nowiki/>ی بود که زنان اندرونی ناصرالدین شاه اختراع کردند. آنها [[چارقد]]<nowiki/>های توری را با نشاسته آهار می‌زدند تا اندازه قالب صورت شود.<ref>ذکاء، یحیی (1336). ''لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز''. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص28.</ref> این قالب‌گیری کار دشواری بود، چرا که اندازه صورت افراد متفاوت بود. روش قالب‌گیری بدین صورت بود که آب و نشاسته را جوشانده و آن را از صافی می‌گذراندند. [[چارقد]] را داخل آب نشاسته گذاشته، سپس دو نفر گوشه [[چارقد]] را می‌گرفتند و زیر آفتاب می‌گرداندند تا دونم شود. آنگاه چهارگوشه [[چارقد]] را چهارلا کرده و دوباره در برابر آفتاب می‌گذاشتند و مدام کف دست روی آن می‌کشیدند تا خشک شود. سپس نخی به دور سرشان می‌بستند و در پیشانی گره می‌زدند. آنگاه [[چارقد]] را به صورت مثلث دولا کرده، روی سر انداخته و زیر گلو سنجاق می­‌کردند. نخی را که زیر [[چارقد]] بود از پیشانی باز کرده در حالی که پشت نخ روی [[چارقد]] بود آهسته آهسته نخ را عقب می­‌کشیدند تا [[چارقد]] چین بخورد. برای این که قالب [[چارقد]] نشکند آن را آویزان می‌کردند.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). ''هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی''. تهران: هیرمند. ص563.</ref> این نوع [[چارقد]] مخصوص مهمانی و عروسی بود. در تهران فقط دو سه نفر در این کار مهارت داشتند، یکی از آنها صغری قالبی بود که از این طریق شهرت یافته و صاحب ثروت شده بود. اجرت قالب‌گیری هر [[چارقد]] از دو قران تا پنج قران بود. اجرت [[چارقد]] عروس یک تومان و یک کله قند بود.<ref>ک‍ت‍ی‍رائ‍ی‌، م‍ح‍م‍ود (1387). ''از خ‍ش‍ت‌ ت‍ا خ‍ش‍ت‌''. ت‍ه‍ران‌: ث‍ال‍ث‌. صص362-363.</ref>
 
 





نسخهٔ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۵

زنان تهرانی در اندورن با چارقدهای قالبی[۱]

چارقدی که آن را با نشاسته آهار می‌زدند تا به اندازه قالب صورت شود و شکل صورت را بگیرد.

طرز درست کردن

چارقدی بود که زنان اندرونی ناصرالدین شاه اختراع کردند. آنها چارقدهای توری را با نشاسته آهار می‌زدند تا اندازه قالب صورت شود.[۲] این قالب‌گیری کار دشواری بود، چرا که اندازه صورت افراد متفاوت بود. روش قالب‌گیری بدین صورت بود که آب و نشاسته را جوشانده و آن را از صافی می‌گذراندند. چارقد را داخل آب نشاسته گذاشته، سپس دو نفر گوشه چارقد را می‌گرفتند و زیر آفتاب می‌گرداندند تا دونم شود. آنگاه چهارگوشه چارقد را چهارلا کرده و دوباره در برابر آفتاب می‌گذاشتند و مدام کف دست روی آن می‌کشیدند تا خشک شود. سپس نخی به دور سرشان می‌بستند و در پیشانی گره می‌زدند. آنگاه چارقد را به صورت مثلث دولا کرده، روی سر انداخته و زیر گلو سنجاق می­‌کردند. نخی را که زیر چارقد بود از پیشانی باز کرده در حالی که پشت نخ روی چارقد بود آهسته آهسته نخ را عقب می­‌کشیدند تا چارقد چین بخورد. برای این که قالب چارقد نشکند آن را آویزان می‌کردند.[۳] این نوع چارقد مخصوص مهمانی و عروسی بود. در تهران فقط دو سه نفر در این کار مهارت داشتند، یکی از آنها صغری قالبی بود که از این طریق شهرت یافته و صاحب ثروت شده بود. اجرت قالب‌گیری هر چارقد از دو قران تا پنج قران بود. اجرت چارقد عروس یک تومان و یک کله قند بود.[۴]




منابع

  1. افشار، ایرج (1370). گنجینه عکس‌های ایران. تهران: نشر فرهنگ ایران. ص 209.
  2. ذکاء، یحیی (1336). لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز. تهران: اداره کل هنرهای زیبای کشور، اداره موزه‌ها و فرهنگ عامه. ص28.
  3. غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند. ص563.
  4. ک‍ت‍ی‍رائ‍ی‌، م‍ح‍م‍ود (1387). از خ‍ش‍ت‌ ت‍ا خ‍ش‍ت‌. ت‍ه‍ران‌: ث‍ال‍ث‌. صص362-363.


نویسنده: حکمت بروجردی