تفاوت میان نسخه‌های «آتون هروی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود. آتون هروی پس از عزیمت به هند تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. {{TOClimit}}
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود. آتون هروی پس از عزیمت به هند تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. {{TOClimit}}


===زندگی نامه===
===زندگی‌نامه===
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به [[تونی آتون]]، [[بی بی آتون]]، [[آتونی حیات خانم]] و [[آتونی]] نیز مشهور است.<ref>راهگانی، روح انگیز (1377). ''تاریخ موسیقی ایران''. تهران: پیشرو.</ref><ref>مشحون، حسن (1373). ''تاریخ موسیقی ایران''. تهران: سیمرغ.</ref>
شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به [[تونی آتون]]، [[بی بی آتون]]، [[آتونی حیات خانم]] و [[آتونی]] نیز مشهور است.<ref>راهگانی، روح انگیز (1377). ''تاریخ موسیقی ایران''. تهران: پیشرو.</ref><ref>مشحون، حسن (1373). ''تاریخ موسیقی ایران''. تهران: سیمرغ.</ref>


سطر ۲۸: سطر ۲۸:
در اثر سخت گیری های شاه طهماسب (حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه (حک: 937-963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید.<ref>مشیر سلیمی، علی اکبر(--13). ''زنان سخنور، از یکهزار سال پیش تا امروز که به زبان پارسی سخن گفته اند''. تهران: ش‍رک‍ت‌ س‍ه‍ام‍ی‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌ ک‍ت‍ب‌ ای‍ران‌.</ref> آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است.<ref>فرخ زاد، پوران (1381). ''کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز''. تهران: نشر قطره.</ref>
در اثر سخت گیری های شاه طهماسب (حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه (حک: 937-963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید.<ref>مشیر سلیمی، علی اکبر(--13). ''زنان سخنور، از یکهزار سال پیش تا امروز که به زبان پارسی سخن گفته اند''. تهران: ش‍رک‍ت‌ س‍ه‍ام‍ی‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌ ک‍ت‍ب‌ ای‍ران‌.</ref> آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است.<ref>فرخ زاد، پوران (1381). ''کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز''. تهران: نشر قطره.</ref>


<br />
===منابع===
===منابع===
  [[رده:زنان شاعر]]
  [[رده:زنان شاعر]]

نسخهٔ ‏۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۰

شاعر و موسیقیدان عهد صفوی که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود. آتون هروی پس از عزیمت به هند تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد.

زندگی‌نامه

شاعر و موسیقیدان عهد صفوی (پایان سده 9 و آغاز سده 10ق.) و ساکن دربار همایون شاه، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان که به تونی آتون، بی بی آتون، آتونی حیات خانم و آتونی نیز مشهور است.[۱][۲]

او که به رغم جو زمانه خود زنی آزاده و بلند اندیش بود، با همسرش ملابقایی و دیگر شاعران درباری به مناظره و مطایبه می نشست و به لطف سخن و صراحت بیان در همه جا شهرت داشت. آتونی مورد احترام و مراد امیر علیشیر نوایی (844- 906ق.) بود.[۳]

تذکرة مرآت الخیال می نویسد: “آتونی بسیار با فهم و مجلس آرا و سلیم الطبع بوده منکوحة ملابقائی است که امیر نظام الدین علیشیر رحمه اللّه علیه معتقد او بود. گویند ملابقائی را با آتونی مشاعره بسیار دست می داد و نکته های رنگین و باریک در میان می آمد. از آن جمله آنکه ملا این رباعی فرمود:”

یاران ستم پیر زنی کشت مرا

کآواک شده چونی از پشت مرا

گر پشت بسوی او دمی خواب

کنم بیدار کند بضرب انگشت مرا

«آتونی به شعر در جواب نوشت»:

همخوابگی سست رگی کشت مرا

روئی نبود ازو بجز پشت مرا

قوت نه چنان که پا تواند برداشت

بهتر بود از پشت دوصد هشت مرا[۴]

در اثر سخت گیری های شاه طهماسب (حک: 930- 984ق.)، به همراه دیگر اعضای گروه و همچنین همسرش به هندوستان سفر کرد و در دربار همایون شاه (حک: 937-963ق.) پذیرفته شد. همایون شاه از بذل مال و امکانات آسایشی به آنها دریغ نداشت و در اکرام و بزرگداشت وی و همسرش کوشید.[۵] آتون هروی تا پایان عمر خود در دربار گورکانیان هند زندگی کرد. زمان مرگ و مدفن وی نیز نامشخص است.[۶]


منابع

  1. راهگانی، روح انگیز (1377). تاریخ موسیقی ایران. تهران: پیشرو.
  2. مشحون، حسن (1373). تاریخ موسیقی ایران. تهران: سیمرغ.
  3. رجبی، محمد حسن (1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسی گوی. تهران: سروش.
  4. ل‍ودی‌، ش‍ی‍رع‍ل‍ی‍خ‍ان‌(--13). ت‍ذک‍ره‌ م‍رات‌ ال‍خ‍ی‍ال‌. [ت‍ح‍ری‍ر] م‍ح‍م‍دج‍ع‍ف‍ر ص‍اح‍ب‌ ت‍اج‍ر. بمبئی: [بی نا].
  5. مشیر سلیمی، علی اکبر(--13). زنان سخنور، از یکهزار سال پیش تا امروز که به زبان پارسی سخن گفته اند. تهران: ش‍رک‍ت‌ س‍ه‍ام‍ی‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌ ک‍ت‍ب‌ ای‍ران‌.
  6. فرخ زاد، پوران (1381). کارنمای زنان کارای ایران، از دیروز تا امروز. تهران: نشر قطره.


نویسنده: سمیه سادات هاشمی