سیمین‌دخت وحیدی

سیمین دخت وحیدی، شاعر انقلاب و دفاع مقدس

سیمین دخت وحیدی (زاده 1312) از جمله بانوان شاعر معاصر انقلابی است که هم زمان با انقلاب اسلامی، فعالیت شعري خود را آغاز کرده است. بخش عمدة آثار این شاعر در قالب غزل و غزل نو معاصر با ژرفساخت مذهبی و انقلابی است. وي با حساسیتها، ریزبینیها و نکته- سنجی هاي خاص به تبیین ایدئولوژی و اندیشۀ اسلامی ـ انقلابی در بستر بی پیرایه و ساده اشعارش پرداخته است. او در غزلهایش علاوه بر تصویرسازی های زیبا و تأثیرگذار و تلفیق لحن غنایی و حماسی به سبک هندی نیز متمایل است.

زندگینامه

سـیمین دخت وحیدي در اسفند ماه 1312 در جهرم به دنیا آمد. دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همانجا گذراند و دیپلم ادبی گرفت. خرین مدرک تحصیل وی معادل کارشناسی ادبیات می‌باشد. [۱] علاقه او به شعر به سال۱۳۲۹ باز می گردد. سیمین‌دخت وحیدی در ۲۵ سالگی اولین کتاب داستان خود را منتشر کرد. [۲]او داستانی با عنوان لاله های داغدار نوشت ، اما توسط ساواک توقیف شد. [۳]

شعرهای وی پس از پیروزی انقلاب تاکنون به صــورت پراکنده در بیشــتر نشــریات کشــور و جُنگها و مجموعه شـعرهاي مختلف گردآوری شـده و انتشـار یافته اسـت. وی قبل از انقلاب فعالیت های سیاسی و اجتماعی بسـیاری داشت و بارها توسط ساواك مورد تعقیب قرار گرفت. به همین دلیل به مدت پانزده سال قلم را زمین گذاشــت و در چاپ اعلامیه هاي امام خمینی(ره) فعالیت های خود را ادامه داد. از آغاز دفاع مقدس، بارها براي شعرخوانی به جبهه شتافت و همراه و همگام با جمعی دیگر از شاعران انقلاب در خطرناکترین مناطق جنگی و نزدیکترین خطوط مقدم جبهه با دشمن، حضور می یافت و به شعرخوانی میپرداخت. وي در طول دو دهۀ (1370-1360) از جمله فعالترین شاعران زن در عرصۀ دفاع مقدس بوده است. او تاکنون در بسـیاري از شـبهاي شـعر دفاع و مقاومت، مناسبت های ویژه و همایشهای سراسری شعر دفاع مقدس حضـوري فعال داشـته اسـت. شعرهای وی عمدتا در قالب کلاسیک بوده و بیشتر غزل است. وی مدتی به تشکیل انجمن شعر ویژه زنان شاعر همت گماشت و جلسات هفتگی انجمن را در منزل مسـکونی خویش اداره و سـرپرستی کرد. او علاوه بر شاعری نقاشی هم می کند. [۴] سیمین دخت وحیدی دارای 5 فرزند است.

مسئولیتها و فعالیتهای اجتماعی

سیمین دخت وحیدی در طول فعالیت خود داراي مسئولیتهاي گوناگون و فراوانی بوده که از آن جمله میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

همکاري با صـداي جمهوري اسـلامی ایران از اولین شـب پیروزي انقلاب اسـلامی، نویسندگی برنامه هاي مختلف رادیویی به ویژه برنامۀ خانواده که خود از دســت اندرکاران تشــکیل دهنده آن برنامه بوده است، همکاري با حوزه هنری، آموزش شعر براي دانش آموزان مستعد آموزش و پرورش در اردوهاي تابسـتانی، مسئول آموزش مکاتبه اي اصول و قواعد شعر براي نوجوانان و جوانان کشور، سردبیري نشریه کوثر، همکـاري بـا بنیاد حفظ آثار و ارزشــهاي دفاع مقدس به عنوان داور در چندین مرحله از انتخاب بهترین کتاب سال دفاع مقدس، همکاري با تبلیغات جبهه و جنگ سپاه پاسداران در گردآوری، تصحیح شــعر و ثبت خاطرات رزمندگان شــهید، تدریس تاریخ ادبیات و اصـول و قواعد شــعر درکانون هاي ادبی پردیس و شهید مفتح و اردوهای تربیتی جوانان و دانشجویان و دانشگاه تربیت معلم و تأسیس خیریه غدیر برای کمک به تهیه جیهزیه برای نو عروسان.

اشعار

در عرصۀ شعر و شاعري سیمین دخت از شاعران کلاسیک محسوب میشود. عمده اشعار او غزل است، البته در قالب هایی چون مثنوي، چهارپاره، رباعی، دوبیتی، شعر نو و سپید نیز شعر سروده است. از محاسن شعری او به ویژه غزلیاتش می توان به حسن مطلع اشاره داشت که خواننده را به خواندن شعرش تشویق می کند. او به خاطر برخورداری از نازك اندیشی ها و ظرافت ها، بن مایه های قوی عاطفی و غنایی در برخی ابیات، پایان بندی های مناسب و ... از ظرفیت خوبی برای نقد وبررسی برخوردار است. پس زمینه و اسلوب شعری او متأثر از سبک هندی به ویژه بیدل دهلوی است. شعر او اگرچه به لحاظ صوری و زبانی از سادگی و روانی برخوردار است، اما در پس پرده همین روانی و سادگی است که می کوشد اندیشه های والا، انقلابی، مذهبی، آیینی، ملی و دغدغه های خاص خود را که گاهی شکل اعتراض و گاهی حالت نوستالژیک به خود می گیرد، براي مخاطب خود بازگو کند. او با اندیشه ای سرشار از امید، به جنگ یأس ها و تیرگی ها می رود و در واژه های انتخابی همه غزل هایش ایمان و اعتقاد به نور به خوبی دیده می شود. به عنوان نمونه در شعر زیر:

انتظار

فردا که خواب ها همه تعبیر می شود

این نورها در آینه تکثیر می شود

در من بپاش پرتو آن صبح جاودان

صبح صداقتی که فراگیر می شود

تعریف کن برای من از رویش بهار

شعر خزان مخوان که دلم پیر می شود

آبی ترین ترانه که خواندم برای صبح

دیدم کلام عشق تو تفسیر می شود

آیی اگر به کوچه ما ای بهار سبز

پاییز در حضور تو تبخیر می شود

چشمم در انتظار تو بر راه مانده است

ای عشق ماندگار بیا دیر می شود

(پنجم مرداد 1374)

آثار

آثار منتشر شده سیمین دخت وحیدی از سال 1346 تا 1390 عبارتند از:

هور، مجموعه شعر، انتشارات آسیا، 1346(این کتاب در زمره رکوردهای کتابخانه ملی نیست)،

در قـاب گلهـا، گـاهنـامه شــعر، دفتر 4، گردآوری حوزه هنری، 1368

چشم بیمار‌، 1368

یک آسمان شقایق، شعر دفاع مقدس، حوزه هنری، دفتر ادبیات مقاومت، 1374

حس میکنم زندگی را، حوزه هنری، 1375

موجهای بیقرار، حوزه هنری، 1375

شـعر جوان گردآوری شعر زنان، انتشــارات حدیث، 1375

کوثر2 ،حوزه هنری،«گزیده ادبیات معاصـر»، مجموعه شـعر، شـماره 18، انتشـارات نیسـتان، 1378

هشـت فصـل سرخ و سبز، شعر پایداری، نشر برگ زیتون، 1381

این قوم ناگهان، 1384

دیوان اشعار، انتشارات انجمن قلم ایران، با حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1390

آثار منتشر نشده

اوراق پریشان (1345)

لاله های داغدار (؟)

منابع

نویسنده: حکمت بروجردی