چادری

چدری یا چادری /ča(ā)dari/

چدری یا برقع افغانی یک چادر آبی رنگ دوتکه است که در قسمت چشم ها ، مشبک میباشد. نقاب یا روبنده این چادر در قسمت بالای سر شبیه به کلاه است. اگرچه این چادر به رنگ آبی شناخته میشود اما در رنگ های دیگر مانند سفید ، سبز و … هم تولید شده است.  

زنان شهری افغانی، پوششی (سربندی) تنگ به نام «چادَری»، و از جنس ابریشم به رنگهای متنوع سر می‌کنند. چادری تمام بدن زنان را می‌پوشاند و روزنۀ توری گل‌دوزی یا قلاب‌دوزی شده در برابر چشمها دارد.

پیشینه

«چادری یک پدیده وارد شده از بیرون افغانستان است که نظر به ضرورت زمان، جهت حفظ رویت زن‌ها از نظر قشون اشغال‌گر انگلیس که در جنگ اول افغان- انگلیس [۱۸۳۹-۱۸۴۲] در کابل آمده بودند، مصلحتاً بین زنان کابل رواج داده شد. چون تعداد زیاد عساکر انگلیسی به کابل آمدند و در مراکز نظامی سیاه‌سنگ، بی‌بی مهرو و شیرپور مستقر شده بودند و در جای بازارهای کابل گشت‌و‌گذار داشتند. کابلی‌ها صواب دیدند تا زن‌های‌شان از نظر آن‌ها در امان باشند و موقتاً روپوشی بر سر و تن ایشان کشیده شود. مساعدترین روپوشی که در آن وقت می‌توانست مورد پسند زن‌های کابل باشد، همانا چادرهای فیشنی زن‌های نواب‌های هندی بود که به تقلید از زن‌های انگلیسی در هند می‌پوشیدند و شهرت زیبایی آن بعضاً تا فامیل‌های کابل نیز رسیده بود. بعد این چادر به چادری و دلاق بدل شد که سراپای زن‌ها را می‌پوشانید. حتا بعضی اوقات مردها نیز با پوشیدن لباس زنانه، چادری و دلاق می‌توانستند با مقام‌های انگلیسی تماس گیرند.» (دایره‌المعارف آریانا- جلد سوم صفحه ۲۸۴) زنان به‌خصوص کهن‌سالان دلاق که شبیه چادری بود را می‌پوشیدند. دلاق از پنجه‌ی پا تا سر، تمام بدن را می‌پوشاند. دلاق بسیار کلان و فراخ هم بوده است.

در زمان طالبان (۱۹۹۶- ۲۰۰۱) پوشیدن چادری و برقع برای زنان اجباری شد. اکنون بر علاوه که برخی از زنان در شهر کابل از چادری استفاده می‌کنند، گاهی مهاجمان انتحاری نیز برای مقاصدشان از چادری استفاده کرده‌اند.

وقتی رژیم طالبان سقوط کرد. اکثر دختران و زنان چادری‌های‌شان را کنار گذاشتند و بدون چادری در شهر ظاهر شدند، اما هنوز هم در شهر کابل زنان چادری می‌پوشند