مهین تجدد

مهین تجدّد (جهانبگلو) ( ؟ _ 1380 ش) دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران و از اولین نسل زنان نمایشنامه‌نویس ایرانی است.

زندگی‌نامه

از سال تولد و والدین مهین جهانبگلو اطلاعی در دست نیست. او با رضا تجدد ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دختری به نام نهال بود.

تحصیلات

مهین تجدد در سال ۱۳۴۴ به اخذ دکترای ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران نائل آمداو دكتراى خود را زير نظر استادانى همچون بديع‌الزمان فروزانفر، ابراهیم پورداوود، محمد معين، ذبیح‌الله صفا و ديگر چهره‌هاى درخشان ادب معاصر گذراند.

فعالیت‌های شغلی

تجدد پس از اخذ مدرک دکترا فعالیت‌های هنری و ادبی خود را در زمینه تئاتر و پژوهش‌های صوتی آغاز کرد. او از سال 1348 تا 1350 مدرس مدرسه عالی سینما و تلویزیون در تهران (دانشکده صدا و سیمای فعلی) بود. او در سال‌های 1351-1355 در دانشگاه تهران به تدریس زمینه‌های دراماتیک در ادبیات فارسی پرداخت.

آثار

نمایشنامه

تجدد در سال‌های آغازین دهه چهل چند نمایشنامه تلویزیونی را به نگارش درآورد. نمایشنامه‌هایی که حاصل آن چند نمایش تلویزیونی است که در سال‌های 1345-1347 در تلویزیون ملی ایران پخش شد. این نمایشنامه‌ها عبارت بودند از: کنار جاده، تولد، دیدار، بُت گر، پرده‌دار، دوخته فروشی فور یو (For you)، که همگی به کارگردانی عزت‌الله انتظامی به نمایش درآمد. نخستین همکاری مهین تجدد و آربی اُوانسیان به نمایش ویس و رامین انجامید که در سال 1349 و در چهارمین جشن هنر شیراز به صحنه رفت. این نمایشنامه پیش از این در سال 1347 جایزه سوم مسابقه نمایشنامه‌نویسی رادیو تلویزیون ملی ایران را نصیب مهین تجدد کرد.

او در سال 1351 به دعوت ایوملک در پاریس پژوهش‌های اصوات اوستایی را ارائه داد. در نگارش فیلمنامه مغول‌ها به کارگردانی پرویز کیمیایی شرکت کرد و در جشن هنر شیراز نیز پژوهش‌های اصوات اوستایی را ارائه داد. در سال 1352 کتاب سماع در سلسله هو را توسط انتشارات جشن هنر به چاپ رسانید و پژوهش در اوزان غزل‌های مولانا را در جشن هنر شیراز اجرا کرد.

او در سال 1353 به دعوت گروه پژوهش‌های موسیقی با همکاری ایوملک، پیر شفرز و گی ریبل به پاریس سفر کرد و در برنامه موزه گیمه شرکت نمود. او در همین سال به مناسبت بزرگداشت هفتصدمین سال تولد مولانا به قونیه دعوت شد و به عرضه موسیقی سماع دراویش بر مبنای آهنگ اوزان عروضی شعر مولانا پرداخت.او متن اجرایی کالیگولا به کارگردانی آربی اوانسیان را تنظیم کرد که در جشن هنر شیراز و تئاتر شهر به اجرا درآمد. در سال 1353 با همکاری آربی اوانسیان ایولف کوچولو هنریک ایبسن را ترجمه کرد که در تئاتر شهر اجرا شد. همچنین در سال 1354 به دعوت یونسکو به هند رفت تا با همکاری لوانت کارگی در بازسازی یک تراژدی پنجابی در کارگاه تئاتر دانشگاه چندیکار مشارکت کند.مهین تجدد به همکاری با گروه بازیگران شهر به سرپرستی آربی اُوانسیان ادامه داد که حاصل این همکاری نگارش متن پرندگان (اقتباس از سروده‌های عطار، سهروردی و ابن‌سینا) و تنظیم متن نمایشنامه مانی (اقتباس از سروده‌های مانوی) بود که در سال 1354 به کارگردانی شهرو خردمند در فرهنگسرای نیاوران اجرا شد.در سال 1355 نمایشنامه سواری درآمد را نوشت که به کارگردانی آربی اوانسیان در جشن هنر شیراز و در سال 1357 در چهارمین تئاتر ملل در شهر کاراکاس ونزوئلا و تئاتر لاماما در شهر نیویورک آمریکا اجرا شد. متن این نمایشنامه در سال 1355 توسط جشن هنر شیراز منتشر شد.

کتاب

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و انحلال کارگاه نمایش و متعاقب آن انقلاب فرهنگی، فعالیت‌های هنری و آموزشی مهین تجدد نیز متوقف شد و او فرصت بیشتری یافت تا تمام اوقات خود را صرف پژوهش‌های ادبی کند.در سال 1370 به معرفی و ترجمه به زبان فرانسه صد غزل دیوان شمس تبریزی پرداخت که با همکاری ژان کلود کریر و نهال تجدد در پاریس تحت عنوان دیوان شمس تبریز توسط انتشارات گالیمار چاپ شد. در سال 1372 افسانه‌های ایران باستان را براساس نظامی، فردوسی و مولانا تدوین کرد که تحت عنوان افسانه‌های ایران باستان در پاریس توسط انتشارات گروند چاپ شد. مهین تجدد در 11 آذر 1380 در پاریس درگذشت.

منابع

نویسنده: حکمت بروجردی