تفاوت میان نسخه‌های «مریم ساوجی»
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۲۶: | سطر ۲۶: | ||
کلیه آثار منتشره مریم چه نظم و چه نثر روان و ساده و اجتماعی و دارای استحکام و انسجام کلام است و در بیشتر اشعار او مانند نوشته‌هایش جنبه های ظریف و پر احساس زنانه و مادرانه به چشم می‌خورد. | کلیه آثار منتشره مریم چه نظم و چه نثر روان و ساده و اجتماعی و دارای استحکام و انسجام کلام است و در بیشتر اشعار او مانند نوشته‌هایش جنبه های ظریف و پر احساس زنانه و مادرانه به چشم می‌خورد. | ||
اشعارش آنچه که به سبک اصیل و کلاسیک سروده شده دارای مضمون نو و آنها که به سبک و روال نو سروده شده بستگی خود را کلا با قوانین اصیل ادبی از دست نداده است و دارای اوزان عروضی شکسته و تا حدی در قید قافیه می‌باشد.<ref name=":0" />مریم ساوجی داستان را رسانه‌ای اجتماعی ـ اخلاقی می‌دید. او داستان عصر طلایی یا فرشته (1324) را با نام مستعار م.س. صور یا مریم صور منتشر کرد.<ref>ع‍اب‍دی‍ن‍ی، ح‍س‍ن (1401). ''دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی''. ویراستار احمد سمیعی‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص76.</ref> | اشعارش آنچه که به سبک اصیل و کلاسیک سروده شده دارای مضمون نو و آنها که به سبک و روال نو سروده شده بستگی خود را کلا با قوانین اصیل ادبی از دست نداده است و دارای اوزان عروضی شکسته و تا حدی در قید قافیه می‌باشد.<ref name=":0" />مریم ساوجی داستان را رسانه‌ای اجتماعی ـ اخلاقی می‌دید. او داستان عصر طلایی یا فرشته (1324) را با نام مستعار م.س. صور یا مریم صور منتشر کرد.<ref name=":4">ع‍اب‍دی‍ن‍ی، ح‍س‍ن (1401). ''دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی''. ویراستار احمد سمیعی‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص76.</ref> | ||
| سطر ۳۳: | سطر ۳۳: | ||
==== کتاب ==== | ==== کتاب ==== | ||
# ''گ‍ل ی‍خ'' (بی‌تا). بی‌جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=491903&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''دختر راه'' (بی‌تا). تهران.<ref name=":0" />[http://www.lib.ir/fa/books/?ids=75188376,65445398&p=1] | ||
#''گ‍ل ی‍خ'' (بی‌تا). بی‌جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=491903&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | |||
#''عصر طلایی یا فرشته'' (1324). تهران: چاپخانه دانش.<ref name=":4" />[http://www.lib.ir/fa/book/75140648/%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%A6%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%81%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87/] | |||
# ''''''اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران: مجموعه سخنرانیهای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران'' (1337). تهران: علمی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=874651&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''''''اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران: مجموعه سخنرانیهای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران'' (1337). تهران: علمی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=874651&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
# ''هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات...'' (1339). تهران: عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2759156&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات...'' (1339). تهران: عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2759156&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
| سطر ۵۰: | سطر ۵۲: | ||
# تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). ''آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت).'' دی 1338. سال 31. شماره 4. | # تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). ''آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت).'' دی 1338. سال 31. شماره 4. | ||
# انجمن ادبی حکیم نظامی (1335). ''ارمغان''. اردیبهشت 1353. دوره 43. شماره 2. | # انجمن ادبی حکیم نظامی (1335). ''ارمغان''. اردیبهشت 1353. دوره 43. شماره 2. | ||
# آویزه‌های نور | # آویزه‌های نور (شعر) (1355). ''درس‌هایی از مکتب اسلام''. شهريور 1355. سال 17. شماره 9.[https://www.noormags.ir/view/fa/creator/20624/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%AC%DB%8C] | ||
| سطر ۶۶: | سطر ۶۸: | ||
# [https://www.irafta.com/showtextday.aspx?id=1519&sub=%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE سایت فارسی زبانان] | # [https://www.irafta.com/showtextday.aspx?id=1519&sub=%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE سایت فارسی زبانان] | ||
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران] | # [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران] | ||
#[http://www.lib.ir/fa/advancedsearch/p1/?title=&author=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85%20%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%AC%DB%8C&subject=&other=&province=0&city=0&libtype=0&firstchar=* پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران (lib)] | |||
# [https://www.noormags.ir/view/fa/creator/20624/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%AC%DB%8C نورمگز] | # [https://www.noormags.ir/view/fa/creator/20624/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%AC%DB%8C نورمگز] | ||
نسخهٔ ۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۴
مریم ساوجی (1296-1386) نویسنده، شاعر و حقوقدان بود.
زندگی‌نامه
مریم ساوجی (فاطمی) (1296-1386)[۱] [۲] متخلص به صور که بعدها به مریم تغییر کرد، فرزند آقا میرزا کوچک ساوجی و عالیه بود. پدرش یکی از دبیران فرهنگ و از روحانیان پایه اول ایران بود که برخی از علما و روحانیان بزرگ امروز شاگردی او را داشته و نزد وی درس خوانده‌اند. ساوجی به زبان‌های فرانسوی و عربی مسلط بود و افزون بر فن سخنوری هنر نویسندگی را نیز دارا بود. مریم ساوجی دوبار ازدواج کرد. او از همسر اول سه فرزند، دو پسر و یک دختر داشت. همسر دوم مریم ساوجی، مجتبی فاطمی سردفتر اسناد رسمی شماره 111 و مدیر روزنامه آفتاب چاپ تهران بود که در کارهای ادبی، تدوین و نگارش آثار حقوقی کمک و مشوق مریم بود و حاصل این ازدواج نیز دو فرزند بود.[۲] شیرین صوراسرافیل دختر وی است.
تحصیلات
مریم ساوجی تحصیلات عالی خود را در رشته حقوق قضایی و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران به پایان رساند.[۳]پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه او با عنوان حقوق زن در اقوام و ادیان به راهنمایی محمد مشکوه در سال 1328 بود.[۳]
فعالیت‌های فرهنگی
مریم ساوجی خدمات فرهنگی را از آموزگاری شروع کرد و عهده‌دار ریاست یک دبیرستان ملی که خود بنیاد نهاده بود شد،[۴]مدیر دبیرستان و مدرسه راهنمایی به نام مریم ساوجی.[۵] فعالیت ادبی نامبرده از اوان تحصیلات دوران متوسطه آغاز شد و اولین کتاب او دختر راه و سپس فرشته و اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران مجموعه سخنرانیهای حقوقی او در رادیو ایران است.[۴] او اولین زنی است که مبحث حقوق زن را در سال 1335 در رادیو ایران عنوان نمود و به سبب دشواری‌ها و مشکلاتی که در این راه مانع اولیه این سخنرانی‌ها شد ناچار این مباحث را در قالب کتابی به نام قوانین ایران به چاپ رسانید[۶] و بین تمام مقامات قضایی و سازمان‌های زنان توزیع کرد و پس از انتشار کتب و در نتیجه تلاش‌های پیگیر دیگر امتیاز دفترخانه اسناد رسمی برای او پیشنهاد گردید ولی ساوجی به جهت علاقمندی، به کار تعلیم و تربیت ادامه داد.[۴] مریم ساوجی مدتی نیز مدیر مدرسه پیرایش بود.[۷]
فعالیت‌های اجتماعی
مریم ساوجی از سال 1325 شمسی فعالیت اجتماعی را آغاز نمود. او علاوه بر فعالیت‌های ادبی و فرهنگی سابقه مطبوعاتی نیز داشت و به هنگام حیات همسرش سردبیری روزنامه آفتاب را که همسرش منتشر می‌کرد داشت. ساوجی به عنوان نویسنده و مشاور حقوقی با سازمان‌های زنان و مجلات مختلف نیز همکاری می‌کرد و اشعارش در غالب مجلات و رادیو منتشر و پخش می‌شد. او عضو اتحادیه زنان حقوقدان ایران وابسته به اتحادیه بین‌المللی زنان حقوقدان و عضو رسمی انجمن قلم نیز بود و خود نیز مؤسس انجمن ادبی بود که شخصاً اداره آن را برعهده داشت و به موازات فعالیت اجتماعی زندگی خانوادگی خود را نیز اداره می‌نمود.[۴]
فعالیت‌های سیاسی
مریم ساوجی سیاسی نبود اما خسارت حضور زندگی سیاسی فرزندان خود را بارها به صورت‌های مختلف در زندگیش پرداخت. پرداخت هزینه وکیل و خرید محکومیت زندان برای دختر بزرگتر که همراه اعضاء کمیته دانشگاه در سال 1345 محاکمه می‌شد ـ که قبل از آن نیز پسر بزرگتر در نوجوانی در حوادث 30 تیر مدتی را در زندان گذرانیده بود ـ کمتر از آن خسارتی بود که او به خاطر آن به زندان رفت، و این در سال‌های 50 و در بازگشت از سفری زمینی به خارج و به همراه دختر و دامادش که از فعالان سیاسی بودند اتفاق افتاد. با وجود آن که عدم همراهی فکری او با دختر و داماد در بندش برای دستگاه روشن بود او را به همراه مأموران ساواک و در لباس زندان برای بازرسی خانه آوردند. مریم ساوجی مدتی بعد آزاد شد، ولی بستگان در بند با تحمل آزارهای معمول تا انقلاب در زندان ماندند و مادر گاه برای دیدار آنان به زندان می‌رفت.[۷]
تحلیل
کلیه آثار منتشره مریم چه نظم و چه نثر روان و ساده و اجتماعی و دارای استحکام و انسجام کلام است و در بیشتر اشعار او مانند نوشته‌هایش جنبه های ظریف و پر احساس زنانه و مادرانه به چشم می‌خورد.
اشعارش آنچه که به سبک اصیل و کلاسیک سروده شده دارای مضمون نو و آنها که به سبک و روال نو سروده شده بستگی خود را کلا با قوانین اصیل ادبی از دست نداده است و دارای اوزان عروضی شکسته و تا حدی در قید قافیه می‌باشد.[۴]مریم ساوجی داستان را رسانه‌ای اجتماعی ـ اخلاقی می‌دید. او داستان عصر طلایی یا فرشته (1324) را با نام مستعار م.س. صور یا مریم صور منتشر کرد.[۸]
آثار
کتاب
- دختر راه (بی‌تا). تهران.[۴][۴]
- گ‍ل ی‍خ (بی‌تا). بی‌جا.[۵]
- عصر طلایی یا فرشته (1324). تهران: چاپخانه دانش.[۸][۶]
- اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران: مجموعه سخنرانیهای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران (1337). تهران: علمی.[۷]
- هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات... (1339). تهران: عطائی.[۸]
- گلبرگ (1344). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.[۹]
- پ‍ن‍ج‍ه با خورشید مجموعه شعر (1349). تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات حمید.[۱۰]
- خورشید شب (1382). تهران: ذه‍ن‌آوی‍ز.[۱۱]
کتاب دیگری از مریم ساوجی نیز انتقاد بر قانون حمایت خانواده است. (در کتاب خانم قویمی اشاره می‌شود که این کتاب در دست تهیه است).[۳]
کتاب حقوق زنان در اقوام و ادیان توسط بنگاه مطبوعاتی علی‌اکبر علمی منتشر شده است.[۲]
مقاله
- آموزش و پرورش در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). اردیبهشت 1338. سال 30. شماره 7.
- تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). آبان 1338. سال 31. شماره 2.
- تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). دی 1338. سال 31. شماره 4.
- انجمن ادبی حکیم نظامی (1335). ارمغان. اردیبهشت 1353. دوره 43. شماره 2.
- آویزه‌های نور (شعر) (1355). درس‌هایی از مکتب اسلام. شهريور 1355. سال 17. شماره 9.[۱۲]
منابع
- ↑ مشیرسلیمی، علی‌اکبر (ـ ـ13). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پ‍ارس‍ی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. ج3. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چاپ و انتشارات کتب ایران. ص285.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مشیرسلیمی، علی‌اکبر (ـ ـ13). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پ‍ارس‍ی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. ج3. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چاپ و انتشارات کتب ایران. صص284-286.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهر ایران.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ خشایار وزیری، فخری (قویمی) (1352). کارنامه زنان مشهور ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش. صص257-258.
- ↑ گفتگویی آزاد با خانم مریم ساوجی مدیر دبیرستان و مدرسه راهنمایی مریم ساوجی (1352). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). اسفند 1352. سال 43. شماره 6.
- ↑ دژم، عذرا (1384). اولین زنان. تهران: علم. ص173.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ساوجی، مریم (1382). خورشید شب. تهران: ذهن آویز. صص6-13.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ع‍اب‍دی‍ن‍ی، ح‍س‍ن (1401). دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی. ویراستار احمد سمیعی‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص76.