تفاوت میان نسخه‌های «مریم ساوجی»
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
=== زندگی نامه === | === زندگی نامه === | ||
مریم ساوجی (فاطمی) (1296-1386)[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=68389&pageStatus=1] [https://www.irafta.com/showtextday.aspx?id=1519&sub=%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE] متخلص به صور که بعدها به مریم تغییر کرد، فرزند آقا میرزا کوچک ساوجی و عالیه بود. پدرش یکی از دبیران فرهنگ و از روحانیان پایه اول ایران بود که برخی از علما و روحانیان بزرگ امروز شاگردی او را داشته و نزد وی درس خوانده اند. وی به زبان های فرانسوی و | مریم ساوجی (فاطمی) (1296-1386)[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&classType=2&id=68389&pageStatus=1] [https://www.irafta.com/showtextday.aspx?id=1519&sub=%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%85%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE] متخلص به صور که بعدها به مریم تغییر کرد، فرزند آقا میرزا کوچک ساوجی و عالیه بود. پدرش یکی از دبیران فرهنگ و از روحانیان پایه اول ایران بود که برخی از علما و روحانیان بزرگ امروز شاگردی او را داشته و نزد وی درس خوانده اند. وی به زبان های فرانسوی و عربی مسلط بود و افزون بر فن سخنوری هنر نویسندگی را نیز دارا بود. مریم ساوجی دوبار ازدواج کرد. وی از همسر اول سه فرزند، دو پسر و یک دختر داشت. همسر دوم وی مجتبی فاطمی سردفتر اسناد رسمی شماره 111 و مدیر روزنامه آفتاب چاپ تهران بود که در کارهای ادبی و تدوین و نگارش آثار حقوقی کمک و مشوق مریم بود و حاصل این ازدواج نیز دو فرزند بود.<ref>مشیرسلیمی، علی‌اکبر (ـ ـ13). ''زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پ‍ارس‍ی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د''. ج3. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چاپ و انتشارات کتب ایران. صص284-286.</ref> شیرین صوراسرافیل دختر وی است. | ||
| سطر ۳۳: | سطر ۳۳: | ||
# ''گ‍ل ی‍خ'' (بی تا). بی جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=491903&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''گ‍ل ی‍خ'' (بی تا). بی جا.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=491903&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
# ''''''اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران : مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‍ه‍ای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران'' (1337). تهران: علمی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=874651&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''''''اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران: مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‍ه‍ای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران'' (1337). تهران: علمی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=874651&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
# ''هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات...'' (1339). تهران: عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2759156&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات...'' (1339). تهران: عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2759156&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
# ''گلبرگ'' (1344). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5824016&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | # ''گلبرگ'' (1344). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=5824016&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
نسخهٔ ۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۸
مریم ساوجی (1296-1386) نویسنده، شاعر و حقوقدان بود.
زندگی نامه
مریم ساوجی (فاطمی) (1296-1386)[۱] [۲] متخلص به صور که بعدها به مریم تغییر کرد، فرزند آقا میرزا کوچک ساوجی و عالیه بود. پدرش یکی از دبیران فرهنگ و از روحانیان پایه اول ایران بود که برخی از علما و روحانیان بزرگ امروز شاگردی او را داشته و نزد وی درس خوانده اند. وی به زبان های فرانسوی و عربی مسلط بود و افزون بر فن سخنوری هنر نویسندگی را نیز دارا بود. مریم ساوجی دوبار ازدواج کرد. وی از همسر اول سه فرزند، دو پسر و یک دختر داشت. همسر دوم وی مجتبی فاطمی سردفتر اسناد رسمی شماره 111 و مدیر روزنامه آفتاب چاپ تهران بود که در کارهای ادبی و تدوین و نگارش آثار حقوقی کمک و مشوق مریم بود و حاصل این ازدواج نیز دو فرزند بود.[۱] شیرین صوراسرافیل دختر وی است.
تحصیلات
مریم ساوجی تحصیلات عالی خود را در رشته حقوق قضایی و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران پایان رساند.[۲] پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه وی با عنوان حقوق زن در اقوام و ادیان به راهنمایی محمد مشکوه در سال 1328 بود.[۳]
فعالیت های فرهنگی
خدمات فرهنگی را از آموزگاری شروع کرد و عهده دار ریاست یک دبیرستان ملی را که خود بنیاد نهاده بود شد،[۳] مدیر دبیرستان و مدرسه راهنمایی به نام مریم ساوجی.[۴] فعالیت ادبی نامبرده از اوان تحصیلات دوران متوسطه آغاز شد و اولین کتاب او دختر راه و سپس فرشته و اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران مجموعه سخنرانی های حقوقی او در رادیو ایران است.[۳] وی اولین زنی است که مبحث حقوق زن را در سال 1335 در رادیو ایران عنوان نمود و به سبب دشواریها و مشکلاتی که در این راه مانع اولیه این سخنرانی ها شد ناچار این مباحث را در قالب کتابی به نام قوانین ایران به چاپ رسانید[۵] و بین تمام مقامات قضایی و سازمانهای زنان توزیع کرد و پس از انتشار کتب و در نتیجه تلاشهای پیگیر دیگر امتیاز دفترخانه اسناد رسمی برای وی پیشنهاد گردید ولی وی به جهت علاقمندی، به کار تعلیم و تربیت ادامه داد.[۳] وی مدتی نیز مدیر مدرسه پیرایش بود.[۶]
فعالیت های اجتماعی
مریم ساوجی از سال 1325 شمسی فعالیت اجتماعی را آغاز نمود. وی علاوه بر فعالیت های ادبی و فرهنگی سابقه مطبوعاتی نیز داشت و به هنگام حیات همسرش سردبیری روزنامه آفتاب را که همسرش منتشر می کرد داشت. ساوجی به عنوان نویسنده و مشاور حقوقی با سازمانهای زنان و مجلات مختلف نیز همکاری می کرد و اشعارش در غالب مجلات و رادیو منتشر و پخش می شد. وی عضو اتحادیه زنان حقوقدان ایران وابسته به اتحادیه بین المللی زنان حقوقدان و عضو رسمی انجمن قلم نیز بود و خود نیز مؤسس انجمن ادبی بود که شخصاً اداره آن را برعهده داشت و به موازات فعالیت اجتماعی زندگی خانوادگی خود را نیز اداره می نمود.[۳]
فعالیت های سیاسی
مریم ساوجی سیاسی نبود اما خسارت حضور زندگی سیاسی فرزندان خود را بارها به صورتهای مختلف در زندگیش پرداخت. پرداخت هزینه وکیل و خرید محکومیت زندان برای دختر بزرگتر که همراه اعضاء کمیته دانشگاه در سال 1345 محاکمه می شد ـ که قبل از آن نیز پسر بزرگتر در نوجوانی در حوادث 30 تیر مدتی را در زندان گذرانیده بود ـ کمتر از آن خسارتی بود که وی به خاطر آن به زندان رفت، و این در سالهای 50 و در بازگشت از سفری زمینی به خارج و به همراه دختر و دامادش که از فعالان سیاسی بودند اتفاق افتاد. با وجود آن که عدم همراهی فکری او با دختر و داماد در بندش برای دستگاه روشن بود وی را به همراه مأموران ساواک و در لباس زندان برای بازرسی خانه آوردند. وی مدتی بعد آزاد شد، ولی بستگان در بند با تحمل آزارهای معمول تا انقلاب در زندان ماندند و مادر گاه برای دیدار آنان به زندان می رفت.[۶]
تحلیل
کلیه آثار منتشره مریم چه نظم و چه نثر روان و ساده و اجتماعی و دارای استحکام و انسجام کلام است و در بیشتر اشعار او مانند نوشته هایش جنبه های ظریف و پر احساس زنانه و مادرانه به چشم می خورد.
اشعارش آنچه که به سبک اصیل و کلاسیک سروده شده دارای مضمون نو و آنها که به سبک و روال نو سروده شده بستگی خود را کلا با قوانین اصیل ادبی از دست نداده است و دارای اوزان عروضی شکسته و تا حدی در قید قافیه می باشد.[۳]مریم ساوجی داستان را رسانه ای اجتماعی ـ اخلاقی می دید. او داستان عصر طلایی یا فرشته (1324) را با نام مستعار م.س. صور یا مریم صور منتشر کرد.[۷]
آثار
کتاب
- گ‍ل ی‍خ (بی تا). بی جا.[۴]
- اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین ایران: مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‍ه‍ای حقوقی ب‍خ‍ش ب‍رن‍ام‍ه ب‍ان‍و در رادیو تهران (1337). تهران: علمی.[۵]
- هدیه بصاحبدلان: دیوان مریم دفتر اول شامل: مثنویات - قطعات... (1339). تهران: عطائی.[۶]
- گلبرگ (1344). تهران: مؤسسه مطبوعاتی عطائی.[۷]
- پ‍ن‍ج‍ه با خورشید مجموعه شعر (1349). تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات حمید.[۸]
- خورشید شب (1382). تهران: ذه‍ن‌آوی‍ز.[۹]
کتاب دیگری از مریم ساوجی نیز انتقاد بر قانون حمایت خانواده است. (در کتاب خانم قویمی اشاره می شود که این کتاب در دست تهیه است).
پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهر ایران. ص305.
کتاب حقوق زنان در اقوام و ادیان توسط بنگاه مطبوعاتی علی اکبر علمی منتشر شده است.
مشیرسلیمی، علی اکبر (ـ ـ13). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پ‍ارس‍ی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. ج3. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چاپ و انتشارات کتب ایران. صص284-286.
مقاله
- آموزش و پرورش در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). اردیبهشت 1338. سال 30. شماره 7.
- تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). آبان 1338. سال 31. شماره 2.
- تعلیم و تربیت در ادبیات ایران (1338). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). دی 1338. سال 31. شماره 4.
- انجمن ادبی حکیم نظامی (1335). ارمغان. اردیبهشت 1353. دوره 43. شماره 2.
- آویزه های نور «شعر» (1355). درسهایی از مکتب اسلام. شهريور 1355. سال 17. شماره 9.[۱۰]
منابع
- ↑ مشیرسلیمی، علی‌اکبر (ـ ـ13). زنان س‍خ‍ن‍ور: از ی‍ک‍ه‍زار سال پ‍ی‍ش تا امروز که ب‍ه‌زب‍ان پ‍ارس‍ی س‍خ‍ن گ‍ف‍ت‍ه‌ان‍د. ج3. تهران: ش‍رک‍ت س‍ه‍ام‍ی چاپ و انتشارات کتب ایران. صص284-286.
- ↑ پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهر ایران.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ خشایار وزیری، فخری قویمی (1352). کارنامه زنان مشهور ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش. صص257-258.
- ↑ گفتگویی آزاد با خانم مریم ساوجی مدیر دبیرستان و مدرسه راهنمایی مریم ساوجی (1352). آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). اسفند 1352. سال 43. شماره 6.
- ↑ دژم، عذرا (1384). اولین زنان. تهران: علم. ص173.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ساوجی، مریم (1382). خورشید شب. تهران: ذهن آویز. صص6-13.
- ↑ ع‍اب‍دی‍ن‍ی، ح‍س‍ن (1401). دختران شهرزاد: زنان نویسنده ایرانی. ویراستار احمد سمیعی‌گیلانی. تهران: نشر چشمه. ص76.