تفاوت میان نسخه‌های «چادر شب»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
چادر | [[پرونده:چادر شب.jpg|بندانگشتی|یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری<ref>پاکباز، رویین (1390). ''نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز.'' تهران: زرین و سیمین. ص 156.</ref>|جایگزین=|400x400پیکسل]] | ||
چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.[[پرونده:چادر شب 2.jpg|بندانگشتی|223x223px|چادر شب، پارچه‌ای با رنگ‌های خاص|جایگزین=]] | |||
===تعریف=== | |||
چادر شب نام نوع خاصی از پارچه از جنس پنبه، ویسکوز یا ابریشم با طرح‌های راه راه، کج بافت، چهارخانه و پیچازی که در مناطق مختلف ایران از جمله یزد و گیلان بافته میشود.<ref>سید صدر، سید ابوالقاسم (<bdi>۱۳۸۶</bdi>). ''دایره‌المعارف هنرهای صنایع‌دستی و حرف مربوط به آن''. تهران: سیمای دانش. ص164.</ref> | |||
چادر شب یا [[چادر کمر]] پوششی است از پارچه چادر شب. بیشتر بانوان گیلانی در مزارع و شالیزارها آن را به کمر می‌بندند. رنگ زمینه آن معمولاً قرمز است.<ref>محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان. صص 59-60.</ref> | |||
این پارچه مستطیل بوده که به شکل سه گوش تا میخورد و دور کمر گره خورده یا برای حمل نوزاد بر پشت به دور سینه پیچیده میشود.<ref>برمبرژه، کریستین (1382). ''پوشاک مردم حوزه دریای خزر.'' از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا، زیر نظر احسان یارشاطر. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر. ص327.</ref> | |||
<br /> | |||
[[پرونده:5CD6EA1D-5B42-4024-A7A9-D82DF2474EAE.jpg|بندانگشتی|دو زن ترکمن با چادر شب بر سر<ref>محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین.'' تهران: اندیشه احسان. ص487.</ref>|جایگزین=|255x255پیکسل]] | |||
===در گویش‌ها=== | |||
در گویش محلی گیلان چادر شب [[چادر شو]] و در اردکان و یزد [[چادیشو]] خوانده میشود. | |||
<br /> | |||
===موارد استفاده=== | |||
بانوان چادر شب را هنگام کار کشاورزی مثل چیدن برگ سبز چای، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و شالیکاری به دور کمر می‌بندند، زیرا بستن آن علاوه بر گرم نگه داشتن آنان از کمردرد هم جلوگیری می‌کند. زنانی که با نوزاد کار می‌کنند از آن استفاده می‌کنند تا مانند آغوش نوزاد را بر پشت خود حمل کنند. در جهاز هر دختری برای رو جهازی از آن استفاده می‌شده‌است. همچنین به عنوان رو تختی و ساک دستی و جانماز نیز کاربرد داشته است. ظاهراً در گذشته از این پارچه برای پوشش سر نیز همانند چادر استفاده می‌شده است، اما امروزه تقریباً این استفاده از پارچه چادر شب منسوخ شده است.<ref>یادداشت مؤلف</ref> | |||
<br /> | |||
===جنس و شکل=== | |||
در گذشته چادر شب را از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می‌بافتند، اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادر شب جزئی از صنایع‌دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را میبافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموماً قرمز است.<ref>رمضان‌خانی، صدیقه (<bdi>۱۳۸۷</bdi>). ''هنر نساجی در شهر یزد''، تهران: سبحان نور. صص 288-290.</ref> | |||
[[پرونده:چادر کمر.jpg|بندانگشتی|زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر]]<br /> | |||
==منابع== | |||
[[رده:پوشاک زنانه]] | |||
[[رده:پوشاک محلی]] | |||
<references /> | |||
نویسنده: حکمت بروجردی | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۶
چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.
تعریف
چادر شب نام نوع خاصی از پارچه از جنس پنبه، ویسکوز یا ابریشم با طرح‌های راه راه، کج بافت، چهارخانه و پیچازی که در مناطق مختلف ایران از جمله یزد و گیلان بافته میشود.[۲]
چادر شب یا چادر کمر پوششی است از پارچه چادر شب. بیشتر بانوان گیلانی در مزارع و شالیزارها آن را به کمر می‌بندند. رنگ زمینه آن معمولاً قرمز است.[۳]
این پارچه مستطیل بوده که به شکل سه گوش تا میخورد و دور کمر گره خورده یا برای حمل نوزاد بر پشت به دور سینه پیچیده میشود.[۴]
در گویش‌ها
در گویش محلی گیلان چادر شب چادر شو و در اردکان و یزد چادیشو خوانده میشود.
موارد استفاده
بانوان چادر شب را هنگام کار کشاورزی مثل چیدن برگ سبز چای، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و شالیکاری به دور کمر می‌بندند، زیرا بستن آن علاوه بر گرم نگه داشتن آنان از کمردرد هم جلوگیری می‌کند. زنانی که با نوزاد کار می‌کنند از آن استفاده می‌کنند تا مانند آغوش نوزاد را بر پشت خود حمل کنند. در جهاز هر دختری برای رو جهازی از آن استفاده می‌شده‌است. همچنین به عنوان رو تختی و ساک دستی و جانماز نیز کاربرد داشته است. ظاهراً در گذشته از این پارچه برای پوشش سر نیز همانند چادر استفاده می‌شده است، اما امروزه تقریباً این استفاده از پارچه چادر شب منسوخ شده است.[۶]
جنس و شکل
در گذشته چادر شب را از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می‌بافتند، اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادر شب جزئی از صنایع‌دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را میبافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموماً قرمز است.[۷]
منابع
- ↑ پاکباز، رویین (1390). نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز. تهران: زرین و سیمین. ص 156.
- ↑ سید صدر، سید ابوالقاسم (۱۳۸۶). دایره‌المعارف هنرهای صنایع‌دستی و حرف مربوط به آن. تهران: سیمای دانش. ص164.
- ↑ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان. صص 59-60.
- ↑ برمبرژه، کریستین (1382). پوشاک مردم حوزه دریای خزر. از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا، زیر نظر احسان یارشاطر. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر. ص327.
- ↑ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه‌شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان. ص487.
- ↑ یادداشت مؤلف
- ↑ رمضان‌خانی، صدیقه (۱۳۸۷). هنر نساجی در شهر یزد، تهران: سبحان نور. صص 288-290.
نویسنده: حکمت بروجردی