تفاوت میان نسخه‌های «بهین‌دخت دارائی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
بهین‌دخت دارائی (1300 ـ 1386) نویسنده و استاد ادبیات ایرانی بود.  
[[پرونده:بهین‌دخت دارائی.jpg|بندانگشتی|بهین‌دخت دارائی|300x300پیکسل]]
بهین‌دخت دارائی (1300 ـ ؟ 1386) نویسنده و استاد ادبیات بود.  


=== زندگی‌نامه ===
=== زندگی‌نامه ===
بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم و همزاد با خواهری به نام مهین‌دخت متولد شد.
بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم متولد شد. خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7 عبدالله میرزا دارا] حاکم زنجان و یازدهمین پسر [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87 فتحعلی شاه] قاجار بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA رضاقلی هدایت] در ''مجمع الفصحا''، ذیل نام ''دارای قاجار'' آورده است. پدرش، [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C امیرخسرو دارایی] داستان‌های جاودانه [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87_%D9%88_%D8%AF%D9%85%D9%86%D9%87 کلیله و دمنه] را به نظم درآورد و آن را ''شکرستان'' نام نهاد. امیرخسرو دارایی سه بار ازدواج کرد. همسر دومش طلعت ملکوتی خلخالی بود که چهار دختر و یک پسر به نام‌های بهین‌دخت و [[مهین‌دخت دارائی]] (دوقلو)، پروین، آزاده و شهریار دارایی به دنیا آورد.


خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7 عبدالله میرزا دارا] حاکم زنجان و یازدهمین پسر [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87 فتحعلی شاه] قاجار و ستوده‌ی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%E2%80%8C%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی] و طرف مکاتبه او بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA رضاقلی هدایت] در ''مجمع الفصحا''، زیر نام ''دارای قاجار'' آورده است. پدرش، [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C امیرخسرو دارایی] داستان‌های جاودانه [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87_%D9%88_%D8%AF%D9%85%D9%86%D9%87 کلیله و دمنه] را به نظم درآورد و آن را ''شکرستان'' نام نهاد. امیرخسرو دارایی طبق شجره‌نامه‌ای که از خاندان دارایی‌ها باقی است سه بار ازدواج کرده بود. همسر دوم وی طلعت ملکوتی خلخالی بود و چهار دختر و یک پسر به نام‌های مهین‌دخت و بهین‌دخت (دوقلو)، پروین و آزاده و شهریار دارایی از این همسرش بودند.
بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی ختم شد. او از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا داشت. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر [[فروغ فرخزاد]] بود که پس از مدت کوتاهی به متارکه انجامید. او در سال 1386 ؟ درگذشت.<ref name=":0">خ‍ل‍خ‍ال‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر(1396). ''روباهنامه''؛ ''منظومه ترکی ثعلبیه''. تلخیص و ترجمه منظوم مهین‌دخت دارایی‏. تصحیح سعید‌رضا بیات. زنجان: نیکان کتاب. صص15-20.</ref>


بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی انجامید. از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا به دنیا آورد. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر شاعر معاصر، [[فروغ فرخزاد]] بود که آن نیز دیری نپایید. او در سال 1381 درگذشت.


=== تحصیلات ===
=== تحصیلات ===
بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان ''تصحیح تاریخ الحکمای قفطی'' تحت راهنمایی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1 بدیع‌الزمان فروزانفر] در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.
بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان ''تصحیح تاریخ الحکمای قفطی'' تحت راهنمایی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1 بدیع‌الزمان فروزانفر] در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.<ref name=":0" />




=== فعالیت‌های فرهنگی ===
=== فعالیت‌های فرهنگی ===
بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. وی سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی در سال 1356 بود.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2090910&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]وی در سال 1371 از رشت به زنجان آمد و دروسی را برای دانشجویان ادبیات تدریس می‌کرد در دانشگاه آزاد اسلامی زنجان تدریس می‌کرد.  
بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. او سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی (الزهرا) در سال 1356 بود.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2090910&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] در سال 1371 به دعوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان از رشت به زنجان آمد و به تدریس ادبیات مشغول شد.<ref name=":0" />




=== آثار ===
=== آثار ===
در سال 1372 کتابی از وی به نام ''پیام‌های پرورشی در شاهنامه'' با تلاش سعیدرضا بیات و با حمایت‌های محسن توفیقی و به سرمایه دانشگاه منتشر شد. کتاب داستان ''یک روح در سه قالب'' و ''دهگان ایران'' نیز از آثار اوست. از کارهای پژوهشی وی ''تصحیح تاریخ الحکمای قفطی'' (1371) که رساله دکتری‌اش بود و به سال 1345 و در دانشگاه تهران از آن دفاع کرد و در سال 1347 آن را به چاپ رسانید.
# ''داستان حرمان'' (1335). زنجان.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=862246&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''داستان حرمان'' (1335). زنجان.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=862246&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری'' (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=860566&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری'' (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=860566&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
سطر ۲۸: سطر ۲۶:


=== مفاخر ===
=== مفاخر ===
بهین دارایی بخاطر کتاب ''املا و اشتقاق در زبان فارسی'' بالاترین جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/]
بهین دارایی بخاطر کتاب ''املا و اشتقاق در زبان فارسی'' جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/]




== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==


# [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C ویکی‌پدیای فارسی]
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
#[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/ خوانش]


[[رده:زنان نویسنده]]
 
== منابع ==
[[رده:زنان ادیب]]
[[رده:زنان ادیب]]
[[رده:زنان داستان نویس]]
[[رده:زنان داستان نویس]]
<references />
نویسنده: حکمت بروجردی
[[رده:نویسندگان زن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۳

بهین‌دخت دارائی

بهین‌دخت دارائی (1300 ـ ؟ 1386) نویسنده و استاد ادبیات بود.

زندگی‌نامه

بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم متولد شد. خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش عبدالله میرزا دارا حاکم زنجان و یازدهمین پسر فتحعلی شاه قاجار بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را رضاقلی هدایت در مجمع الفصحا، ذیل نام دارای قاجار آورده است. پدرش، امیرخسرو دارایی داستان‌های جاودانه کلیله و دمنه را به نظم درآورد و آن را شکرستان نام نهاد. امیرخسرو دارایی سه بار ازدواج کرد. همسر دومش طلعت ملکوتی خلخالی بود که چهار دختر و یک پسر به نام‌های بهین‌دخت و مهین‌دخت دارائی (دوقلو)، پروین، آزاده و شهریار دارایی به دنیا آورد.

بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی ختم شد. او از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا داشت. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر فروغ فرخزاد بود که پس از مدت کوتاهی به متارکه انجامید. او در سال 1386 ؟ درگذشت.[۱]


تحصیلات

بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان تصحیح تاریخ الحکمای قفطی تحت راهنمایی بدیع‌الزمان فروزانفر در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.[۱]


فعالیت‌های فرهنگی

بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. او سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی (الزهرا) در سال 1356 بود.[۱] در سال 1371 به دعوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان از رشت به زنجان آمد و به تدریس ادبیات مشغول شد.[۱]


آثار

  1. داستان حرمان (1335). زنجان.[۲]
  2. ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[۳]
  3. اش‍ت‍ق‍اق‌ و ام‍لا در ف‍ارس‍ی‌ (1350). تهران: مدرسه عالی دختران. نشریه شماره 16.[۴]
  4. آئ‍ی‍ن‌ ن‍ام‍ه‌ن‍گ‍اری‌ در ف‍ارس‍ی‌ ام‍روزی‌ (1353). تهران. مدرسه عالی دختران. ن‍ش‍ری‍ه‌ ش‍م‍اره‌ ۲۸.[۵]
  5. دس‍ت‍ور ن‍گ‍ارش‌ ف‍ارس‍ی‌ (1353). تهران: مدرسه عالی دختران ایران. نشریه شماره ۲۹.[۶]
  6. پ‍ی‍ام‍‌ه‍ای‌ پ‍رورش‍ی‌ در ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ ف‍ردوس‍ی‌ (1372). زن‍ج‍ان‌: دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ (زن‍ج‍ان‌)، ح‍وزه‌ م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍ژوه‍ش‍ی‌.[۷]


مفاخر

بهین دارایی بخاطر کتاب املا و اشتقاق در زبان فارسی جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[۸]


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
  2. خوانش


منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خ‍ل‍خ‍ال‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر(1396). روباهنامه؛ منظومه ترکی ثعلبیه. تلخیص و ترجمه منظوم مهین‌دخت دارایی‏. تصحیح سعید‌رضا بیات. زنجان: نیکان کتاب. صص15-20.


نویسنده: حکمت بروجردی

برگرفته از «https://portals.nlai.ir/zanan/index.php?title=بهین‌دخت_دارائی&oldid=13264»