تفاوت میان نسخه‌های «بهین‌دخت دارائی»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «بهین‌دخت دارائی (1300 ـ 1386) نویسنده و استاد ادبیات در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم و همزاد با خواهری به نام مههین دخت متولد شد. خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده اند. جد پدری اش به عبدالله میرزا دارا می رسید که حاکم زنجان و یازده...» ایجاد کرد)
 
 
(۱۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش‌شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
بهین‌دخت دارائی (1300 ـ 1386) نویسنده و استاد ادبیات  
[[پرونده:بهین‌دخت دارائی.jpg|بندانگشتی|بهین‌دخت دارائی|300x300پیکسل]]
بهین‌دخت دارائی (1300 ـ ؟ 1386) نویسنده و استاد ادبیات بود.


=== زندگی‌نامه ===
بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم متولد شد. خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7 عبدالله میرزا دارا] حاکم زنجان و یازدهمین پسر [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87 فتحعلی شاه] قاجار بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA رضاقلی هدایت] در ''مجمع الفصحا''، ذیل نام ''دارای قاجار'' آورده است. پدرش، [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C امیرخسرو دارایی] داستان‌های جاودانه [https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87_%D9%88_%D8%AF%D9%85%D9%86%D9%87 کلیله و دمنه] را به نظم درآورد و آن را ''شکرستان'' نام نهاد. امیرخسرو دارایی سه بار ازدواج کرد. همسر دومش طلعت ملکوتی خلخالی بود که چهار دختر و یک پسر به نام‌های بهین‌دخت و [[مهین‌دخت دارائی]] (دوقلو)، پروین، آزاده و شهریار دارایی به دنیا آورد.


در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم و همزاد با خواهری به نام مههین دخت متولد شد.
بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی ختم شد. او از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا داشت. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر [[فروغ فرخزاد]] بود که پس از مدت کوتاهی به متارکه انجامید. او در سال 1386 ؟ درگذشت.<ref name=":0">خ‍ل‍خ‍ال‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر(1396). ''روباهنامه''؛ ''منظومه ترکی ثعلبیه''. تلخیص و ترجمه منظوم مهین‌دخت دارایی‏. تصحیح سعید‌رضا بیات. زنجان: نیکان کتاب. صص15-20.</ref>


خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده اند. جد پدری اش به عبدالله میرزا دارا می رسید که حاکم زنجان و یازدهمین پسر فتحعلی شاه قاجار و ستوده ی میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی و طرف مکاتبه ی او بود. زندگینامه ی وی نمونه هایی از اشعارش را رضاقلی هدایت در مجمع الفصحا، زیر نام دارای قاجار آورده است. پدرش، امیرخسرو دارایی داستان های جاودانه ی کلیله و دمنه را به رشته ی نظم کشید و آن را شکرستان نام نهاد.


امیرخسرو دارایی طبق شجره نامه ای که از خاندان دارایی ها باقی است سه بار ازدواج کرده است.  
=== تحصیلات ===
بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان ''تصحیح تاریخ الحکمای قفطی'' تحت راهنمایی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1 بدیع‌الزمان فروزانفر] در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.<ref name=":0" />


همسر دوم وی طلعت ملکوتی خلخالی بود و چهار دختر و یک پسر هم از او داشته به نام های مهیندخت و بهیندخت که خواهرانی همزاد بودند. پروین و آزاده و شهریار دارایی.


او دو ازدواج ناموفق داشت. از همسر نخست دو دختر به نام های سوسن و شهلا به دنیا آورد و همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر شاعر معاصر، فروغ فرخزاد بود که آن نیز دیری نپایید.
=== فعالیت‌های فرهنگی ===
بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. او سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی (الزهرا) در سال 1356 بود.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2090910&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]  در سال 1371 به دعوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان از رشت به زنجان آمد و به تدریس ادبیات مشغول شد.<ref name=":0" />


=== فعالیتهای فرهنگی ===
بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران و آموزش و پرورش مشغول بود تا اینکه پس از سی سال تدریس و تحقیق در 81 سالگی درگذشت.


=== آثار ===
# ''داستان حرمان'' (1335). زنجان.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=862246&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری'' (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=860566&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''اش‍ت‍ق‍اق‌ و ام‍لا در ف‍ارس‍ی‌'' (1350). تهران: مدرسه عالی دختران. نشریه شماره 16.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=857968&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''آئ‍ی‍ن‌ ن‍ام‍ه‌ن‍گ‍اری‌ در ف‍ارس‍ی‌ ام‍روزی‌'' (1353). تهران. مدرسه عالی دختران. ن‍ش‍ری‍ه‌ ش‍م‍اره‌ ۲۸.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=859367&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''دس‍ت‍ور ن‍گ‍ارش‌ ف‍ارس‍ی‌'' (1353). تهران: مدرسه عالی دختران ایران. نشریه شماره ۲۹.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=902077&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]
# ''پ‍ی‍ام‍‌ه‍ای‌ پ‍رورش‍ی‌ در ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ ف‍ردوس‍ی‌'' (1372). زن‍ج‍ان‌: دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ (زن‍ج‍ان‌)، ح‍وزه‌ م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍ژوه‍ش‍ی‌.[https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=516451&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author]


بهین‌دخت دارائی مدرس ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان بوده است. وی در سال 1371 از رشت به زنجان آمد و دروسی را برای دانشجویان ادبیات تدریس می کرد.


=== آثار ===
=== مفاخر ===
در سال 1372 کتابی از وی به نام ''پیام های پرورشی در شاهنامه'' با تلاش سعیدرضا بیات و با حمایت های محسن توفیقی و به سرمایه دانشگاه منتشر شد. از دیگر کتاب های وی سه کتاب داستان به نام های ''حرمان''، ''یک روح در سه قالب'' و ''دهگان ایران'' و از کارهای پژوهشی وی، ''اشتقاق و املا در فارسی'' (1350)، ''دستور نگارش فارسی'' (1353)، ''آیین نامه نگاری در فارسی امروزی'' (1353) و ''تصحیح تاریخ الحکمای قفطی'' (1371) که رساله دکتری اش بود و به سال 1345 و در دانشگاه تهران از آن دفاع کرد و در سال 1347 آن را به چاپ رسانید.
بهین دارایی بخاطر کتاب ''املا و اشتقاق در زبان فارسی'' جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/]
 
 
== پیوند به بیرون ==


=== مفاخر ===
# [https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearch.do?command=NEW_SEARCH&classType=0&pageStatus=1 سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران]
بهین دارایی بخاطر کتاب ''املا و اشتقاق در زبان فارسی'' بالاترین جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/]
#[http://khaneshmagazine.com/1398/11/behin-daraei/ خوانش]




وی در سال 1386 درگذشت.
== منابع ==
[[رده:زنان نویسنده]]
[[رده:زنان ادیب]]
[[رده:زنان ادیب]]
[[رده:زنان داستان نویس]]
[[رده:زنان داستان نویس]]
<references />
نویسنده: حکمت بروجردی
[[رده:نویسندگان زن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۳

بهین‌دخت دارائی

بهین‌دخت دارائی (1300 ـ ؟ 1386) نویسنده و استاد ادبیات بود.

زندگی‌نامه

بهین‌دخت در مردادماه سال 1300ش. در روستای بنارود طارم متولد شد. خاندان او همه از اهالی فرهنگ و شعر بوده‌اند. جد پدری‌اش عبدالله میرزا دارا حاکم زنجان و یازدهمین پسر فتحعلی شاه قاجار بود. زندگی‌نامه وی و نمونه‌هایی از اشعارش را رضاقلی هدایت در مجمع الفصحا، ذیل نام دارای قاجار آورده است. پدرش، امیرخسرو دارایی داستان‌های جاودانه کلیله و دمنه را به نظم درآورد و آن را شکرستان نام نهاد. امیرخسرو دارایی سه بار ازدواج کرد. همسر دومش طلعت ملکوتی خلخالی بود که چهار دختر و یک پسر به نام‌های بهین‌دخت و مهین‌دخت دارائی (دوقلو)، پروین، آزاده و شهریار دارایی به دنیا آورد.

بهین‌دخت دوبار ازدواج کرد که هر دو به جدایی ختم شد. او از همسر نخستش دو دختر به نام‌های سوسن و شهلا داشت. همسر دوم او سرهنگ محمد فرخزاد، پدر فروغ فرخزاد بود که پس از مدت کوتاهی به متارکه انجامید. او در سال 1386 ؟ درگذشت.[۱]


تحصیلات

بهین‌دخت دارائی لیسانس و دکترای ادبیات را از دانشگاه تهران گرفت. او رساله دکتری خود را با عنوان تصحیح تاریخ الحکمای قفطی تحت راهنمایی بدیع‌الزمان فروزانفر در سال 1345 دفاع کرد و در سال 1347 به چاپ رسانید.[۱]


فعالیت‌های فرهنگی

بهین‌دخت از سال 1346 به تدریس در مدرسه عالی دختران ایران مشغول بود. او سردبیر مجله دانشگاه فرح پهلوی (الزهرا) در سال 1356 بود.[۱] در سال 1371 به دعوت دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان از رشت به زنجان آمد و به تدریس ادبیات مشغول شد.[۱]


آثار

  1. داستان حرمان (1335). زنجان.[۲]
  2. ت‍اری‍خ‌ال‍ح‍ک‍م‍اء ق‍ف‍طی‌: ترجمه فارسی از قرن یازدهم هجری (1347). مقابله تصحیح حواشی و مقدمه به کوشش بهین دارائی. تهران: دانشگاه تهران. گنجینه تاریخ و تمدن‏‫؛ شماره ۲۷.[۳]
  3. اش‍ت‍ق‍اق‌ و ام‍لا در ف‍ارس‍ی‌ (1350). تهران: مدرسه عالی دختران. نشریه شماره 16.[۴]
  4. آئ‍ی‍ن‌ ن‍ام‍ه‌ن‍گ‍اری‌ در ف‍ارس‍ی‌ ام‍روزی‌ (1353). تهران. مدرسه عالی دختران. ن‍ش‍ری‍ه‌ ش‍م‍اره‌ ۲۸.[۵]
  5. دس‍ت‍ور ن‍گ‍ارش‌ ف‍ارس‍ی‌ (1353). تهران: مدرسه عالی دختران ایران. نشریه شماره ۲۹.[۶]
  6. پ‍ی‍ام‍‌ه‍ای‌ پ‍رورش‍ی‌ در ش‍اه‍ن‍ام‍ه‌ ف‍ردوس‍ی‌ (1372). زن‍ج‍ان‌: دان‍ش‍گ‍اه‌ آزاد اس‍لام‍ی‌ (زن‍ج‍ان‌)، ح‍وزه‌ م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍ژوه‍ش‍ی‌.[۷]


مفاخر

بهین دارایی بخاطر کتاب املا و اشتقاق در زبان فارسی جایزه‌ی ادبی سال را دریافت کرد.[۸]


پیوند به بیرون

  1. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
  2. خوانش


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خ‍ل‍خ‍ال‍ی‌، م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر(1396). روباهنامه؛ منظومه ترکی ثعلبیه. تلخیص و ترجمه منظوم مهین‌دخت دارایی‏. تصحیح سعید‌رضا بیات. زنجان: نیکان کتاب. صص15-20.


نویسنده: حکمت بروجردی