تفاوت میان نسخه‌های «چادر شب»

از دانشنامه الکترونیکی زنان
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.[[پرونده:چادر شب 1.jpg|بندانگشتی|یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری؛ از روی کتاب ''نقاشی ایران از دیرباز تا امروز''|جایگزین=|400x400پیکسل]]
[[پرونده:چادر شب.jpg|بندانگشتی|یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری<ref>پاکباز، رویین (1390). ''نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز.'' تهران: زرین و سیمین، ص 156.</ref>]]
[[پرونده:چادر شب 2.jpg|بندانگشتی|269x269پیکسل|چادر شب ، پارچه ای با رنگهای خاص]]
چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.[[پرونده:چادر شب 2.jpg|بندانگشتی|269x269پیکسل|چادر شب ، پارچه ای با رنگهای خاص]]


===تعریف===
===تعریف===
سطر ۱۹: سطر ۱۹:


===جنس و شکل===
===جنس و شکل===
در گذشته چادر شب را از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می بافتند ، اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادرشب جزئی از صنایع دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را می بافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموما قرمز است.<ref>رمضان‌خانی، صدیقه (<bdi>۱۳۸۷</bdi>)، ''هنر نساجی در شهر یزد''، تهران: سبحان نور.ص 288-290.</ref>  
در گذشته چادر شب را از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می بافتند ، اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادرشب جزئی از صنایع دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را می بافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموما قرمز است.<ref>رمضان‌خانی، صدیقه (<bdi>۱۳۸۷</bdi>)، ''هنر نساجی در شهر یزد''، تهران: سبحان نور.ص 288-290.</ref>[[پرونده:چادر کمر.jpg|بندانگشتی|زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر]]
 
<br />
[[پرونده:چادر کمر.jpg|بندانگشتی|زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر]]


===منابع===
===منابع===

نسخهٔ ‏۶ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۰۷

یک زن اشرافی با پوشش چادرشب بر سر؛ یک پرده نقاشی منسوب به محمد از قرن دوازدهم هجری[۱]

چادر شب هم نام نوعی پارچه است و هم پوششی است که از آن پارچه تهیه میشود.

چادر شب ، پارچه ای با رنگهای خاص

تعریف

چادر شب نام نوع خاصی از پارچه از جنس پنبه، ویسکوز یا ابریشم با طرحهای راه راه، کج بافت، چهارخانه و پیچازی که در مناطق مختلف ایران از جمله یزد و گیلان بافته میشود.[۲]

چادر شب یا چادر کمر پوششی است از پارچه چادر شب. بیشتر بانوان گیلانی در مزارع و شالیزارها آن را به کمر می بندند. رنگ زمینه آن معمولا قرمز است[۳].

این پارچه مستطیل بوده که به شکل سه گوش تا میخورد و دور کمر گره خورده یا برای حمل نوزاد بر پشت به دور سینه پیچیده میشود.[۴]


دو زن‌ترکمن با چادر شب بر سر، از جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین، معصومه محمدی سیف، ص487.

در گویشها

چادر شب در گویش محلی گیلان چادر شب «چادر شو» و در اردکان و یزد «چادیشو» خوانده میشود.

موارد استفاده

بانوان چادرشب را هنگام کار کشاورزی مثل چیدن برگ سبز چای، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و شالیکاری به دور کمر می بندند، زیرا بستن آن علاوه بر گرم نگه داشتن آنان از کمردرد هم جلوگیری می کند. زنانی که با نوزاد کار میکنند از آن استفاده میکنند تا مانند آغوش نوزاد را بر پشت خود حمل کنند. در جهاز هر دختری برای رو جهازی از آن استفاده می‌شده‌است.همچنین به عنوان رو تختی و ساک دستی و جانماز نیز کاربرد داشته است. ظاهرا در گذشته از این پارچه برای پوشش سر نیز همانند چادر استفاده میشده است، اما امروزه تقریبا این استفاده از پارچه چادر شب منسوخ شده است.[۵]

جنس و شکل

در گذشته چادر شب را از نخ به دست آمده از پیله درجه سه ابریشم می بافتند ، اما امروزه بافت چادر شب با نخ ابریشم تقریباً منسوخ شده است و آن را از ویسکوز یا نخ پنبه میبافند. چادرشب جزئی از صنایع دستی شرق گیلان، استان یزد و هرمزگان است که زنان آن را می بافند و دارای تنوع زیادی است. پارچه آن را یا از نخهای رنگی به شکل چهارخانه میبافند و رنگ زمینه آن عموما قرمز است.[۶]

زنان شالیکار گیلانی با چادر شب بر کمر

منابع

  1. پاکباز، رویین (1390). نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز. تهران: زرین و سیمین، ص 156.
  2. سید صدر، سید ابوالقاسم (۱۳۸۶). دایره المعارف هنرهای صنایع دستی و حرف مربوط به آن. تهران: سیمای دانش. ص164.
  3. محمدی سیف، معصومه(1398).جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین.تهران: اندیشه احسان. ص 59-60.
  4. برمبرژه، کریستین. (1382). پوشاک مردم حوزه دریای خزر. از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا، زیر نظر احسان یارشاطر. تهران: موسسسه انتشارات امیرکبیر. ص327.
  5. یادداشت مؤلف
  6. رمضان‌خانی، صدیقه (۱۳۸۷هنر نساجی در شهر یزد، تهران: سبحان نور.ص 288-290.


نویسنده: حکمت بروجردی