تفاوت میان نسخه‌های «لچک»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
/lačak/ نوعی روسری یا کلاه | [[پرونده:لچک.jpg|بندانگشتی|بخشهایی از یک مینیاتور که دستمال سه گوش لچک را نشان میدهد]] | ||
/lačak/ نوعی روسری یا کلاه که شکل سه گوش دارد. <ref>دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). ''لغت نامه''. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.</ref> | |||
=== تعریف === | ===تعریف=== | ||
ظاهرا لچک در اصل به معنای مثلث است. از همین رو هم به گوشه های مثلثی شکل فرش | ظاهرا لچک در اصل به معنای مثلث است.از همین رو هم به گوشه های مثلثی شکل فرش لچکی می گویند.<ref>یادداشت مولف</ref> یکی از کاربردهای این واژه نوعی از پوشش برای سر است که در برخی مناطق به شکل روسری کوچک سه گوش و در برخی نواحی به شکل کلاه کوچکی است. وجه تمایز آن با روسری در نحوه بستن و اندازه و کاربرد آن است. لچک عموما کوچکتر از روسری است، هرچند که در برخی نواحی مانند قزوین بسیار بزرگ است. شکل آن در هر صورت سه گوش است. این سه گوش یا از آوردن دو گوشه روبروی یک مربع بر هم به دست می آید یا خود پارچه در ابتدا سه گوش بریده میشود. در هر صورت قاعده سه گوش بر بالای سر یا روی پیشانی قرار میگیرد و دو گوشه آن از کنار یا پشت گوشها به سمت پشت سر برده میشود. اگر سه گوش خیلی کوچک باشد همانجا در پشت سر گره می خورد؛ اگر کمی بزرگتر باشد پشت سر فقط یک پیچ میخورد و از دو سمت متفاوت نسبت به آن سمتی که به پشت گوش رفته به بالای سر میرود و در آنجا گره خورده و محکم بسته میشود.<ref name=":0">محمدی سیف، معصومه (1398). ''جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین''. تهران: اندیشه احسان.</ref> | ||
=== کاربرد === | در گویش نواحی خزر /leček/ <ref>پ‍وش‍اک‌در ای‍ران‌زم‍ی‍ن(1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.</ref>پارچه سه گوش کوچکی است که زنها و کودکان بر سر می بندند و پشت سر گره می زنند.<ref name=":0" /> | ||
در برخی مناطق مانند هرمزگان بر روی لچک گلابتون دوزی و سنگ دوزی میکنند . شیوه های تزیین لچک نشان دهنده سن و مقام و شرایط پوشنده آن است. دختران جوان لچک را بسیار عقب تر روی سر میبندند تا مقداری از موهای جلوی سرشان بیرون باشد.زنان متأهل آن را کاملا جلو و روی پیشانی میبندند تا تمامی موها پوشیده شود. اندازه لچک در مناطق مختلف متفاوت است. در مازندران بسیار کوچک است، در استان قزوین بسیار بزرگ است. در گویش سیستانی آن را دسمال نیز میخوانند. <ref name=":0" />این پوشش را یا بر روی [[سرآغوج]] و یا مستقیما روی سر می بندند.<ref>غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند .<br /></ref> لچک بیشتر جنبه تزئینی برای سر و موها دارد و در خانه بیشتر استفاده میشود. به همین دلیل زنان در بیرون از خانه بر روی لچک چارقد یا روسری سر می کنند. | |||
===کاربرد=== | |||
لچک کاربردهای متعددی دارد. | لچک کاربردهای متعددی دارد. | ||
(ادامه دارد) | |||
نسخهٔ ۲۳ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۳
/lačak/ نوعی روسری یا کلاه که شکل سه گوش دارد. [۱]
تعریف
ظاهرا لچک در اصل به معنای مثلث است.از همین رو هم به گوشه های مثلثی شکل فرش لچکی می گویند.[۲] یکی از کاربردهای این واژه نوعی از پوشش برای سر است که در برخی مناطق به شکل روسری کوچک سه گوش و در برخی نواحی به شکل کلاه کوچکی است. وجه تمایز آن با روسری در نحوه بستن و اندازه و کاربرد آن است. لچک عموما کوچکتر از روسری است، هرچند که در برخی نواحی مانند قزوین بسیار بزرگ است. شکل آن در هر صورت سه گوش است. این سه گوش یا از آوردن دو گوشه روبروی یک مربع بر هم به دست می آید یا خود پارچه در ابتدا سه گوش بریده میشود. در هر صورت قاعده سه گوش بر بالای سر یا روی پیشانی قرار میگیرد و دو گوشه آن از کنار یا پشت گوشها به سمت پشت سر برده میشود. اگر سه گوش خیلی کوچک باشد همانجا در پشت سر گره می خورد؛ اگر کمی بزرگتر باشد پشت سر فقط یک پیچ میخورد و از دو سمت متفاوت نسبت به آن سمتی که به پشت گوش رفته به بالای سر میرود و در آنجا گره خورده و محکم بسته میشود.[۳]
در گویش نواحی خزر /leček/ [۴]پارچه سه گوش کوچکی است که زنها و کودکان بر سر می بندند و پشت سر گره می زنند.[۳]
در برخی مناطق مانند هرمزگان بر روی لچک گلابتون دوزی و سنگ دوزی میکنند . شیوه های تزیین لچک نشان دهنده سن و مقام و شرایط پوشنده آن است. دختران جوان لچک را بسیار عقب تر روی سر میبندند تا مقداری از موهای جلوی سرشان بیرون باشد.زنان متأهل آن را کاملا جلو و روی پیشانی میبندند تا تمامی موها پوشیده شود. اندازه لچک در مناطق مختلف متفاوت است. در مازندران بسیار کوچک است، در استان قزوین بسیار بزرگ است. در گویش سیستانی آن را دسمال نیز میخوانند. [۳]این پوشش را یا بر روی سرآغوج و یا مستقیما روی سر می بندند.[۵] لچک بیشتر جنبه تزئینی برای سر و موها دارد و در خانه بیشتر استفاده میشود. به همین دلیل زنان در بیرون از خانه بر روی لچک چارقد یا روسری سر می کنند.
کاربرد
لچک کاربردهای متعددی دارد.
(ادامه دارد)
- ↑ دهخدا، ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر (1377). لغت نامه. تهران: دانشگاه تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا. ذیل مدخل.
- ↑ یادداشت مولف
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ محمدی سیف، معصومه (1398). جامعه شناسی پوشاک سنتی و زیورآلات زنان ایران زمین. تهران: اندیشه احسان.
- ↑ پ‍وش‍اک‌در ای‍ران‌زم‍ی‍ن(1382). ترجمه متین، پیمان. تهران: امیرکبیر.
- ↑ غیبی، مهرآسا (1384). هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی. تهران: هیرمند .