تفاوت میان نسخه‌های «سپیده کاشانی»
H-ghahremani (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۸۳: | سطر ۸۳: | ||
حرف/ این صداقت گسترده/ ای کاش در بلندی اندیشه‌های تو/ یک دم به حال پر زدنی/ یابد. | حرف/ این صداقت گسترده/ ای کاش در بلندی اندیشه‌های تو/ یک دم به حال پر زدنی/ یابد. | ||
===آثار=== | ===آثار=== | ||
این آثار عبارتند از: | این آثار عبارتند از: | ||
| سطر ۹۳: | سطر ۹۲: | ||
#''گزیده ادب‍ی‍ات معاصر: مجموعه ش‍ع''ر (1378). تهران: کتاب نیستان[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=584703&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | #''گزیده ادب‍ی‍ات معاصر: مجموعه ش‍ع''ر (1378). تهران: کتاب نیستان[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=584703&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author] | ||
=== ویژگی آثار === | |||
کاشانی در زمان حیات خویش فقط ''پروانه‌های شب'' را به چاپ رساند. اشـعار ایـن دفتر وی بیشتر به توصیف فضای تیره و تار عصر ستمشاهی می‌پردازد.[https://hawzah.net/en/Magazine/View/3282/4625/34355/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%22%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%22] دقت در مضامین برخی از اشعار این دفتر افزون بر نشان دادن شدت اختناق آن دوران، انعکاس کننده شهامت و زیرکی این شاعر در به تصویر کشیدن فضای تاریک عصر خفقان است. پروانه‌های شب به دو بخش تقسیم می‌شود: قسمت نخست آن حاوی 23 غزل است و بخش دیگر آن بـه اشعار نیمایی شاعر اختصاص دارد. شاعر خود درباره ایـن اثر می‌گوید: پروانه‌های شب، رنجنامه‌ای است از تجربه‌های سال‌ها 1347 تا 1352 که واژه‌های آن به سبب فضای تاریک آن زمان به پروانه‌هایی تشبیه شده‌اند که در شب پرواز می‌کنند. شاعر تا آنجا که ممکن بوده با ایما و اشاره و مستقیم و غیرمستقیم بسیاری از گفتنی‌ها را در آن به تصویر کشـیده و ایـن جنـگ و گریز ادبی ـ سیاسی وی تا آغاز انقلاب اسلامی ادامه داشته است.<ref>غفاری، محسن (1384). ''بانوی پروانه‌ها''. کاشان: خاطرات قلم. ص 124.</ref> | |||
کاشانی در زمان حیات خویش فقط ''پروانه‌های شب'' را به چاپ رساند. اشـعار ایـن دفتر وی بیشتر به توصیف فضای تیره و تار عصر ستمشاهی می‌پردازد.[https://hawzah.net/en/Magazine/View/3282/4625/34355/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%22%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%22] دقت در مضامین برخی از اشعار این دفتر افزون بر نشان دادن شدت اختناق آن دوران، | |||
حکایت آنان که بقا را در بلا دیدند، شامل دو سفرنامه شاعر به جنوب است: سـفرنامه اول، یادنامه وی از سفر بـه خرمشـهر در یکشنبه 29 آذر 1360 است و سفرنامه دوم با عنوان یادنامه فتح‌المبـین گـزارش سـفر وی بـه جبهه شوش و دشت عباس در دوازدهم فروردین 1361. | حکایت آنان که بقا را در بلا دیدند، شامل دو سفرنامه شاعر به جنوب است: سـفرنامه اول، یادنامه وی از سفر بـه خرمشـهر در یکشنبه 29 آذر 1360 است و سفرنامه دوم با عنوان یادنامه فتح‌المبـین گـزارش سـفر وی بـه جبهه شوش و دشت عباس در دوازدهم فروردین 1361. | ||
کاشانی خود در طبع و نشر آثار خویش تعلل و دفع الوقت میکرد و هرگاه دوستان سبب این امر را جویا می‌شدند | کاشانی خود در طبع و نشر آثار خویش تعلل و دفع الوقت میکرد و هرگاه دوستان سبب این امر را جویا می‌شدند علت آن را ناپخته بودن کارهایش بیان میکرد. او میخواست آثارش را بازبینی کند و کاستیهایش را مرتفع سازد. آثار و سروده‌های کاشانی که به صورت پراکنده و دستنوشته برجای مانده، توسط فرزندش، سعید عباسیان، گردآوری شده است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
<references /><br /> | <references /><br /> | ||
نسخهٔ ۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۰۵
سپیده کاشانی (۱۳۱۵-۱۳۷۱) شاعر و ترانه‌سرای انقلاب و دفاع مقدس بود.
زندگی‌نامه
.jpg)
سرور اعظم باکوچی مشهور به سپیده کاشانی، فرزند حسین، در سال 1315 هجری شمسی در شهر کاشان در خانواده‌ای مذهبی دیده به جهان گشود.[۱] تحصیلات ابتدایی را در دبستان هفده دی و متوسطه را در دبیرستان شاهدخت همان شهر به انجام رسانید.[۲] شانزده ساله بود که با یکی از اقوامشان به نام جواد عباسیان ازدواج کرد و برای ادامه تحصیل و زندگی با همسرش به تهران رفت.[۳] کاشانی از ازدواجش صاحب یک دختر و دو پسر شد.[۳] خانواده ایشان به مطالعه کتاب و خواندن دیوان‌های شعر استادان متقدم و متأخر علاقه و عشقی وافر داشتند، لذا ایشان هم از همان کودکی با شعر خصوصاً با اشعار حافظ و سعدی و مولانا آشنا شد و اشعار حافظ بیش از همه او را تحت تأثیر قرار داد.[۲]سپیده کاشانی گذشته از مرتبت و منزلت ادبی دارای سجایای پسندیده‌ی اخلاقی بسیار بود، تواضعی از حد افزون، ایمانی راسخ و عقیده‌ای استوار داشت شور مذهبی و استحکام عقیده در سرتاسر آثار این شاعره‌ی ارجمند و با تقوا موج می‌زد. او سرانجام در بهمن ماه 1371 چشم از جهان فرو بست.
فعالیت‌های فرهنگی
سپیده کاشانی در سال 1352 نخستین مجموعه اشعار خود را به نام پروانه‌های شب به چاپ رسانید.[۴] در این مجموعه که در قالب شعر آزاد و غزل سروده به جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی تاخته است.[۵] او پس از پیروزی انقلاب فعالیت‌های ادبی خود را وسعت بخشید و با مطبوعات و رادیو و تلویزیون همکاری نزدیک داشت و سرودهای انقلابی زیادی فراهم ساخت، به خصوص در سال‌های جنگ تحمیلی عراق و ایران که مرتب از رادیو و تلویزیون پخش می‌شد. وی مدت ده سال، از سال 1360، عضو رسمی شعر و ادب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تالار وحدت بود و بیش از یک سال هم در سمت عضو شورای عالی شعر و ادب تلویزیون انجام وظیفه کرد.[۶] مدتی نیز اداره صفحات ادبی مجله زن روز را برعهده داشت.[۷]
مجموعه دوم او سخن آشنا است که بعد از وفاتش توسط پسرش در سال 1373 به چاپ رسیده است. در همین سال حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی گزینه شعر جنگ از سپیده کاشانی را با نام هزار دامن گل سرخ منتشر کرد. همچنین گزیده اشعار وی توسط انتشارات نیستان در سال 1378 به چاپ رسیده و از دیگر یادداشتهای او دو سفر به جنوب است.
اشعار
سپیده در بیشتر قالب‌های شعر فارسی اعم از سـنتی و معاصر طبع آزمایی کرده اسـت. تنوع مضامین شعری نیز یکی از ویژگی‌های شعر سـپیده اسـت کـه هرچنـد در ایـن میـان مضـامین ادب پایداری و شعر جنگ بسامد بیشتری دارد، درون مایه‌های اجتماعی، مذهبی و اخلاقی و حتـی زنانه نیز در شعر سپیده ظهور قابل توجهی دارند که در این ویژگی از شـاعران پیشـین و معاصـر خـویش نیز اثر پذیرفته؛ چنانکه از برخی از آنها یادکرده یا به استقبال و تضمین اشعار ایشان پرداخته است. سپیده در اشعارش زبانی ساده و روان، عاری از کلمات دشوار و پیچیده در عین حال، استوار و سنجیده برگزیده است.[۸]
سپیده کاشانی بیش از ۴۰ قطعه شعر و موسیقی درباره انقلاب و دفاع مقدس سرود که قریب به اتفاق آنها تولید شد و در آرشیو صداوسیما موجود است. یکی از این قطعه‌ها، سرودی است مشهور با نام معروف من ایرانی‌ام، آرمانم شهادت که با صدای محمد گلریز، همیشه و همه وقت، جان‌ها را طراوتی دوباره می‌دهد:[۱]
به خون گر کشی خاک من، دشمن من
بجوشد گل اندر گل از گلشن من
تنم گر بسوزی، به تیرم بدوزی
جدا سازی ای خصم، سر از تن من
کجا می‌توانی، ز قلبم ربایی
تو عشق میان من و میهن من
من ایرانی‌ام، آرمانم شهادت
تجلی هستی است، جان کندن من
همچنین برخی دیگر از اشعار او نیز با صدای سید حسام‌الدین سراج، گوش و جان مخاطبان را نوازش داده و نوازش می‌دهد و در همان سال‌های ایثار و حماسه، به همت مرکز موسیقی حوزه هنری در آلبوم‌هایی سلسله‌وار و با عنوان نینوا منتشر شد:[۲]
شکسته سرو باغ آشنایی
چه سنگین است بار این جدایی
همه کوچه به کوچه، حجله حجله
وطن از خون پاکان گشته دجله
پَرَت در خون کشیدند ای چکاوک
تو را ای نازنین منزل مبارک
مبارک بادت ای جان حجله‌ی خاک
دلاور! گُرد ما! ای خوب، ای پاک
برادر با برادر دوش بر دوش
غم بیگانگی کرده فراموش
همه سر داده بر فرمان رهبر
به شعر وحدت و الله اکبر
زمین در زیر گام یکه‌تازان
وطن در سلطه آینده‌سازان
مسلسل با مسلسل شد برابر
به خون شوییم خونت ای برادر
بمیرد دشمنت ای سینه صد چاک
که کردت چلچراغ سینه خاک
از جمله اشعار نوی او می‌توان به پروانه شب اشاره کرد:
.../ پروانه‌های شب/ نیمی ست از ادامه یک انسان/ که نیم دیگرش/ دنیای عابری است که تنها/ بر دست‌های خالی خود/ خیره مانده است/ او در تمام راه / می‌گشت تا به شعله
شعری/ شایسته هزاره شیرین/ بر بیستون یاد/ آلاله‌های عشق برافروزد/ اما کلام او / چون نقش یک گناه، بر آیینه زمان/ بی‌رنگ/ در احاطه تحقیر می‌شکست/ پروانه‌های شب / این
حرف/ این صداقت گسترده/ ای کاش در بلندی اندیشه‌های تو/ یک دم به حال پر زدنی/ یابد.
آثار
این آثار عبارتند از:
- پروانه‌های شب (1352). تهران: نشر پدیده
- سخن آشنا: مجموعه اشعار سپیده کاشانی (1373). به ک‍وش‍ش شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر م‍طال‍ع‍ات فرهنگی ب‍ان‍وان مرکز م‍طال‍ع‍ات و ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات فرهنگی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، م‍ع‍اون‍ت ام‍ور فرهنگی[۳]
- هزار دامن گل سرخ (1373). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری[۴]
- حکایت آنان که بقا را در بلا دیدند: یادداشتهای دو سفر به جنوب (1375). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه هنری، دفتر ادب‍ی‍ات و ه‍ن‍ر م‍ق‍اوم‍ت[۵]
- گزیده ادب‍ی‍ات معاصر: مجموعه شعر (1378). تهران: کتاب نیستان[۶]
ویژگی آثار
کاشانی در زمان حیات خویش فقط پروانه‌های شب را به چاپ رساند. اشـعار ایـن دفتر وی بیشتر به توصیف فضای تیره و تار عصر ستمشاهی می‌پردازد.[۷] دقت در مضامین برخی از اشعار این دفتر افزون بر نشان دادن شدت اختناق آن دوران، انعکاس کننده شهامت و زیرکی این شاعر در به تصویر کشیدن فضای تاریک عصر خفقان است. پروانه‌های شب به دو بخش تقسیم می‌شود: قسمت نخست آن حاوی 23 غزل است و بخش دیگر آن بـه اشعار نیمایی شاعر اختصاص دارد. شاعر خود درباره ایـن اثر می‌گوید: پروانه‌های شب، رنجنامه‌ای است از تجربه‌های سال‌ها 1347 تا 1352 که واژه‌های آن به سبب فضای تاریک آن زمان به پروانه‌هایی تشبیه شده‌اند که در شب پرواز می‌کنند. شاعر تا آنجا که ممکن بوده با ایما و اشاره و مستقیم و غیرمستقیم بسیاری از گفتنی‌ها را در آن به تصویر کشـیده و ایـن جنـگ و گریز ادبی ـ سیاسی وی تا آغاز انقلاب اسلامی ادامه داشته است.[۹]
حکایت آنان که بقا را در بلا دیدند، شامل دو سفرنامه شاعر به جنوب است: سـفرنامه اول، یادنامه وی از سفر بـه خرمشـهر در یکشنبه 29 آذر 1360 است و سفرنامه دوم با عنوان یادنامه فتح‌المبـین گـزارش سـفر وی بـه جبهه شوش و دشت عباس در دوازدهم فروردین 1361.
کاشانی خود در طبع و نشر آثار خویش تعلل و دفع الوقت میکرد و هرگاه دوستان سبب این امر را جویا می‌شدند علت آن را ناپخته بودن کارهایش بیان میکرد. او میخواست آثارش را بازبینی کند و کاستیهایش را مرتفع سازد. آثار و سروده‌های کاشانی که به صورت پراکنده و دستنوشته برجای مانده، توسط فرزندش، سعید عباسیان، گردآوری شده است.
منابع
- ↑ آقا شیخ محمد، مریم؛ نوری نشاط، سعید (1377). گلزار مشاهیر: زندگی‌نامه درگذشتگان مشاهیر ایران (1358-1376). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران. ص196.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ برقعی، سیدمحمدباقر (1373). سخنوران نامی معاصر ایران. ج3. قم: نشر خرم. ص 1736.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ اصلانی، محمدرضا (1390). لاله کویر: زندگی‌نامه داستانی سپیده کاشانی. تهران: انتشارات سوره مهر. ص39.
- ↑ برقعی، سیدمحمدباقر (1373). سخنوران نامی معاصر ایران. ج.3. قم: نشر خرم. ص 1736.
- ↑ ملکی پور، طیب (1396). زن از نگاه شاعران زن. هشتگرد: انتشارات صفحه. ص 108.
- ↑ برقعی، سیدمحمدباقر (1373). سخنوران نامی معاصر ایران. ج 3. قم: نشر خرم. ص 1736.
- ↑ صبور، داریوش (1387). فرهنگ شاعران و نویسندگان معاصر سخن. تهران: انتشارات سخن. ص 466.
- ↑ طاهری، فاطمه سادات (1398). تحلیل محتوایی و ساختاری اشعار سپیده کاشانی. دو فصلنامه علمی کاشان شناسی، شماره 14، پیاپی 22، نسخه الکترونیک.
- ↑ غفاری، محسن (1384). بانوی پروانه‌ها. کاشان: خاطرات قلم. ص 124.
پیوند به بیرون
نگارخانه
قرارداد مرکز سرودهای انقلاب اسلامی وزارت ارشاد با سپیده کاشانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
مجوز چاپ کتاب پروانه‌های شب اثر سپیده کاشانی در سال 1352، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
برگی از پروانه‌های شب اثر سپیده کاشانی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
.jpg)
.jpg)
نویسنده: حکمت بروجردی