سفره ام‌البنین

سفره امّ‌البنین، از نذرهای زنان است که برای برآورده شدن حاجات بسیاری به او متوسل میشوند.

امّ‌البنین

فاطمه بنت حِزام مشهور به‌ اُمّ‌الْبَنین (درگذشته ۶۴ق) از همسران امام علی(ع) از قبیله بنی کلاب بود ک از همین روی به فاطمه کلابیه نیز شهرت دارد. و مادر عباس(ع)، عبدالله، جعفر و عثمان بود که هر چهار تن در روز عاشورا به شهادت رسیدند. پس از واقعه کربلا، ام‌البنین روزها به قبرستان بقیع می‌رفت و برای امام حسین(ع) و فرزندانش سوگواری می‌کرد. عالمان شیعه شجاعت، فصاحت و علاقه ام‌البنین به اهل‌بیت(ع) به‌ویژه امام حسین (ع) را ستوده و از او به نیکی یاد کرده‌اند. او به خاندان پیامبر(ص) محبت شدیدی داشت. ام‌البنین در قبرستان بقیع دفن شده است.

ام البنین مادر حضرت ابوالفضل همانند پسرش نزد ایرانیان از قدر و منزلت بالایی برخوردار است به گونه ای که بسیاری برای حاجات مهم نذرهای مختلفی برای آن بانو میکنند، از جمله نذر صلوات،نذر آش، نذر سفره و....

آداب

هرچند به لحاظ فقهی نذر سفره و اطعام، مانعي ندارد و اگر فرد صيغه نذر را بر زبان جاري کرده باشد بايد به آن عمل کند ولي اگر نذر کند که سفره خاصی بيندازد و منظورش اين باشد که در اين سفره، مواد غذايي خاصی باشد و يا اينکه اعمال خاصي انجام شود، چنين نذري اعتبار شرعی ندارد و عمل به آن واجب نیست [۱] اما به لحاظ فرهنگ عامه بهر سفره ای به شکل خاصی انداخته میشود و با خوراکیهای خاصی گره خورده است..در این سفره هر نوع میوه یا خوراکی که تهیه‌اش برای صاحب سفره امکان دارد گذاشته می‌شود، این خوراکی‌ها عبارتند از:

کاچی، پنیر، سبزی، آجیل مشکل‌گشا، خرما، پلو و امثال آن، از خصوصیات این سفره این است که هرکس می‌تواند یک نوع خوراکی نذر نموده و در سفره قرار دهد، آنگاه ملا یا آخوندی آمده دعاهای مربوط را خوانده سپس حضار دسته‌جمعی شروع به خوردن خوراکی‌ها می‌کنند، ممکن است این سفره هنگام ظهر، عصر یا شب انداخته شود.

یکی از نذورات مردم سیرجان آش رشته به نام ام البنین است. در هنگام طبخ تکه خمیری به نام جانماز (جانماز ام البنین (س) تکه خمیرگرد یا چهارگوشی است که با تیر آش وردنه روی تخته پهن می کنند و دورش را یک تکه ی خمیر بلند به عنوان تسبیح می چسبانند) و تسبیح ام البنین (س) در دیگ می اندازند که پس از پخت آن را به قسمتهای کوچکی تقسیم کرده جهت تبرک همراه با آش در ظروف می ریزند تا خورده شود در صورت مصرف نشدن، آن را در آب روان می اندازند. اضافی هر غذای نذری را که غیرقابل مصرف باشد در سطل و یا محل آشغال نمی ریزند و عقیده دارند اینگونه غذاها باید به آب روان سپرده شود.