تفاوت میان نسخه‌های «مدرسه جده کوچک»
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
Boroujerdi (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
وقفنامه مدرسه در میان اسپر یکی از طاقنماهای جناح شمالی، به خط ثلث بر روی سنگ حک شده است. عبارت «بسعی ولی آقا باتمام رسید» نیز به خط نستعلیق در کنار کتیبه حک شده است.<ref>م‍لازاده، ک‍اظم (1381). ''مدارس و ب‍ن‍اه‍ای م‍ذه‍ب‍ی (ت‍ک‍ی‍ه، ح‍س‍ی‍ن‍ی‍ه، خ‍ان‍ق‍اه، ق‍دم‍گ‍اه، مدرسه، م‍ص‍ل‍ی)''. ت‍ه‍ران: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی، ح‍وزه ه‍ن‍ری. ص50.</ref> | وقفنامه مدرسه در میان اسپر یکی از طاقنماهای جناح شمالی، به خط ثلث بر روی سنگ حک شده است. عبارت «بسعی ولی آقا باتمام رسید» نیز به خط نستعلیق در کنار کتیبه حک شده است.<ref>م‍لازاده، ک‍اظم (1381). ''مدارس و ب‍ن‍اه‍ای م‍ذه‍ب‍ی (ت‍ک‍ی‍ه، ح‍س‍ی‍ن‍ی‍ه، خ‍ان‍ق‍اه، ق‍دم‍گ‍اه، مدرسه، م‍ص‍ل‍ی)''. ت‍ه‍ران: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی، ح‍وزه ه‍ن‍ری. ص50.</ref> | ||
از اين وقفنامه دو نسخه به شماره ثبت 106 در بايگاني اداره کل اوقاف اصفهان موجود است که يکي بر روي کاغذ سفيد مايل به زرد و ديگري بر روي کاغذي به رنگ آبي نوشته شده است که گويا نسخه دوم از روي نسخه اول استنساخ شده و يا احتمالا از روي نسخه مفقود شده ديگري تهيه شده است. نسخه آبي رنگ در بالاي صفحه داراي يک تمبر ميباشد و در پشت کاغذ نيز تاريخ 1324 شمسي ثبت شده است. در ميان دو نسخه يکي دو مورد تفاوت وجود دارد که البته نه در محتوي بلکه در کلمات است که نشان از اشتباه نساخ دارد. در بالاي وقفنامه مهر و تأييد صاحب نظراني است که در طي چند سال مطابق بودن سواد با اصل وقفنامه را گواهي کردهاند اين گواهيها در سالهاي 1254 ه. ق، 1257 ه. ق و در 1258 ه. ق صورت گرفته است. کليه مطالب حاشيه وقفنامه در آخر وقفنامه آورده شده است. به علاوه در حاشيه متن هر کجا که وقفنامه | از اين وقفنامه دو نسخه به شماره ثبت 106 در بايگاني اداره کل اوقاف اصفهان موجود است که يکي بر روي کاغذ سفيد مايل به زرد و ديگري بر روي کاغذي به رنگ آبي نوشته شده است که گويا نسخه دوم از روي نسخه اول استنساخ شده و يا احتمالا از روي نسخه مفقود شده ديگري تهيه شده است. نسخه آبي رنگ در بالاي صفحه داراي يک تمبر ميباشد و در پشت کاغذ نيز تاريخ 1324 شمسي ثبت شده است. در ميان دو نسخه يکي دو مورد تفاوت وجود دارد که البته نه در محتوي بلکه در کلمات است که نشان از اشتباه نساخ دارد. در بالاي وقفنامه مهر و تأييد صاحب نظراني است که در طي چند سال مطابق بودن سواد با اصل وقفنامه را گواهي کردهاند اين گواهيها در سالهاي 1254 ه. ق، 1257 ه. ق و در 1258 ه. ق صورت گرفته است. کليه مطالب حاشيه وقفنامه در آخر وقفنامه آورده شده است. به علاوه در حاشيه متن هر کجا که وقفنامه اصلی دارای مهری يا جمله اي مبني بر تأييد بوده است، عينأ باز نويسی شده و به جای مهر، ذيل کلمه «مهر» عبارت داخل آن نوشته شده است. | ||
جدّه شاه، مدرسه جدّه کوچک را بر «علمای علوم یقینیه و عملیّه» شیعه وقف کرده است و موقوفات بسیاری به آن اختصاص داده است، از جمله قسمتی از قریه قُهاب اصفهان و یک حمام و هجده دکان. یک‌دهم از منافع این موقوفات، حق‌التولیة متولی و مابقی با نظر وی به وظیفه و مقرری مدرّس، طلبه، مؤذن و خادم اختصاص یافته است. | جدّه شاه، مدرسه جدّه کوچک را بر «علمای علوم یقینیه و عملیّه» شیعه وقف کرده است و موقوفات بسیاری به آن اختصاص داده است، از جمله قسمتی از قریه قُهاب اصفهان و یک حمام و هجده دکان. یک‌دهم از منافع این موقوفات، حق‌التولیة متولی و مابقی با نظر وی به وظیفه و مقرری مدرّس، طلبه، مؤذن و خادم اختصاص یافته است. | ||
گواهان اصلي اين وقفنامه چهار نفر هستند: شخص واقف (عنوان مهر: نواب قمر رکاب خورشيد احتجاب جده ماجده)، شاه عباس | گواهان اصلي اين وقفنامه چهار نفر هستند: شخص واقف (عنوان مهر: نواب قمر رکاب خورشيد احتجاب جده ماجده)، شاه عباس ثانی، خليفه سلطان و سيد ماجد قاضي. واقف اين مدرسه جده شاه عباس ثاني بوده که مدرسهاش به دليل کوچک تر بودن نسبت به مدرسه جده ديگر شاه عباس ثاني به مدرسه جده کوچک مشهور است. | ||
=== بنا === | === بنا === | ||
اين مدرسه نسبت به [[مدرسه جده بزرگ]]، کوچکتر است. اتاق هاي طلبه نشين مدرسه در اطراف دو حياط ساخته شده است. کتیبه کاشی سردر به خط ثلث سفید محمدرضا امامی، در زمینه لاجوردی نوشته شده است. در | اين مدرسه نسبت به [[مدرسه جده بزرگ]]، کوچکتر است. اتاق هاي طلبه نشين مدرسه در اطراف دو حياط ساخته شده است. کتیبه کاشی سردر به خط ثلث سفید محمدرضا امامی، در زمینه لاجوردی نوشته شده است. در ورودی مدرسه در ضلع جنوبی قرار دارد و در ضلع شمالی در حياط دوم در يکی از غرفهها کتيبه‌ای از سنگ مرمر به طول 95 سانتی‌متر و عرض 70 سانتی‌متر نصب شده است. در اين کتيبه نام واقف «دلارام خانم» ذکر شده است. مدرسه جده کوچک دو طبقه و پشت بغلهای نمای اطراف آن تزیینات کاشی کاری دارد و در سردر آن کتیبه‌ای به خط ثلث سفید معرق بر زمینه کاشی لاجوردی رنگ به خط محمدرضا امامی. این مدرسه به موجب شماره 314 به ثبت تاریخی رسیده است.<ref>رف‍ی‍ع‍ی م‍ه‍رآب‍ادی، اب‍وال‍ق‍اس‍م (1352). آثار ملی اصفهان. ت‍ه‍ران: انجمن آثار ملی. صص442-444.</ref> | ||
| سطر ۳۳: | سطر ۳۳: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
[https://rasekhoon.net/article/show/119865/ راسخون] | |||
# [https://rasekhoon.net/article/show/119865/ راسخون] | |||
نسخهٔ ۱۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۵۶
مدرسه جده کوچک از مدارس طلاب علوم دینی است که توسط جده شاه عباس دوم در سال 1057 ساخته شده است.
تاریخچه
این بنا در بازار بزرگ اصفهان، بازار قهوه کاشیها قرار دارد و در زمان شاه عباس دوم صفوی، به دستور دلارام خانم مادر صفی میرزا و همسر شاه عباس اول ساخته و وقف شده است. کتیبه سردر مدرسه مورخ 1056ه.ق است، اما کتیبه سنگی وقفنامه مدرسه تاریخ رجب 1057 ه.ق را در بردارد.[۱] وقفنامه، مکان مدرسه را اين گونه مشخص ميسازد: «در جنب خان مشهور به انار فروشان واقع در دارالسلطنه اصفهان»، که اين مکان امروز به بازار «قهوه کاشيها» معروف است.[۱]
بنای مدرسه
مدرسه جده کوچک در زمینی به ابعاد تقریبی 24×42 متر، با طرح دو ایوانی و در دو طبقه ساخته شده و شامل سردر ورودی، ایوان‌های شمالی و جنوبی، حجره‌هایی در دو طبقه، صحن اصلی و صحن فرعی، مدرس و نمازخانه می‌باشد. این بنا از چهار طرف به بافت شهری پیوسته و فقط در ضلع جنوبی و قسمت سردر ورودی با معبر مجاور و دارای نماسازی است؛ دارای دو صحن اصلی و فرعی است و بخش‌های اصلی مدرسه در اطراف صحن اصلی که 13×19 متر وسعت دارد، گرد آمده‌اند.
کتیبه
وقفنامه
وقفنامه مدرسه در میان اسپر یکی از طاقنماهای جناح شمالی، به خط ثلث بر روی سنگ حک شده است. عبارت «بسعی ولی آقا باتمام رسید» نیز به خط نستعلیق در کنار کتیبه حک شده است.[۲]
از اين وقفنامه دو نسخه به شماره ثبت 106 در بايگاني اداره کل اوقاف اصفهان موجود است که يکي بر روي کاغذ سفيد مايل به زرد و ديگري بر روي کاغذي به رنگ آبي نوشته شده است که گويا نسخه دوم از روي نسخه اول استنساخ شده و يا احتمالا از روي نسخه مفقود شده ديگري تهيه شده است. نسخه آبي رنگ در بالاي صفحه داراي يک تمبر ميباشد و در پشت کاغذ نيز تاريخ 1324 شمسي ثبت شده است. در ميان دو نسخه يکي دو مورد تفاوت وجود دارد که البته نه در محتوي بلکه در کلمات است که نشان از اشتباه نساخ دارد. در بالاي وقفنامه مهر و تأييد صاحب نظراني است که در طي چند سال مطابق بودن سواد با اصل وقفنامه را گواهي کردهاند اين گواهيها در سالهاي 1254 ه. ق، 1257 ه. ق و در 1258 ه. ق صورت گرفته است. کليه مطالب حاشيه وقفنامه در آخر وقفنامه آورده شده است. به علاوه در حاشيه متن هر کجا که وقفنامه اصلی دارای مهری يا جمله اي مبني بر تأييد بوده است، عينأ باز نويسی شده و به جای مهر، ذيل کلمه «مهر» عبارت داخل آن نوشته شده است.
جدّه شاه، مدرسه جدّه کوچک را بر «علمای علوم یقینیه و عملیّه» شیعه وقف کرده است و موقوفات بسیاری به آن اختصاص داده است، از جمله قسمتی از قریه قُهاب اصفهان و یک حمام و هجده دکان. یک‌دهم از منافع این موقوفات، حق‌التولیة متولی و مابقی با نظر وی به وظیفه و مقرری مدرّس، طلبه، مؤذن و خادم اختصاص یافته است.
گواهان اصلي اين وقفنامه چهار نفر هستند: شخص واقف (عنوان مهر: نواب قمر رکاب خورشيد احتجاب جده ماجده)، شاه عباس ثانی، خليفه سلطان و سيد ماجد قاضي. واقف اين مدرسه جده شاه عباس ثاني بوده که مدرسهاش به دليل کوچک تر بودن نسبت به مدرسه جده ديگر شاه عباس ثاني به مدرسه جده کوچک مشهور است.
بنا
اين مدرسه نسبت به مدرسه جده بزرگ، کوچکتر است. اتاق هاي طلبه نشين مدرسه در اطراف دو حياط ساخته شده است. کتیبه کاشی سردر به خط ثلث سفید محمدرضا امامی، در زمینه لاجوردی نوشته شده است. در ورودی مدرسه در ضلع جنوبی قرار دارد و در ضلع شمالی در حياط دوم در يکی از غرفهها کتيبه‌ای از سنگ مرمر به طول 95 سانتی‌متر و عرض 70 سانتی‌متر نصب شده است. در اين کتيبه نام واقف «دلارام خانم» ذکر شده است. مدرسه جده کوچک دو طبقه و پشت بغلهای نمای اطراف آن تزیینات کاشی کاری دارد و در سردر آن کتیبه‌ای به خط ثلث سفید معرق بر زمینه کاشی لاجوردی رنگ به خط محمدرضا امامی. این مدرسه به موجب شماره 314 به ثبت تاریخی رسیده است.[۳]
منابع
- ↑ م‍لازاده، ک‍اظم (1381). مدارس و ب‍ن‍اه‍ای م‍ذه‍ب‍ی (ت‍ک‍ی‍ه، ح‍س‍ی‍ن‍ی‍ه، خ‍ان‍ق‍اه، ق‍دم‍گ‍اه، مدرسه، م‍ص‍ل‍ی). ت‍ه‍ران: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی، ح‍وزه ه‍ن‍ری. ص50.
- ↑ م‍لازاده، ک‍اظم (1381). مدارس و ب‍ن‍اه‍ای م‍ذه‍ب‍ی (ت‍ک‍ی‍ه، ح‍س‍ی‍ن‍ی‍ه، خ‍ان‍ق‍اه، ق‍دم‍گ‍اه، مدرسه، م‍ص‍ل‍ی). ت‍ه‍ران: س‍ازم‍ان ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات اس‍لام‍ی، ح‍وزه ه‍ن‍ری. ص50.
- ↑ رف‍ی‍ع‍ی م‍ه‍رآب‍ادی، اب‍وال‍ق‍اس‍م (1352). آثار ملی اصفهان. ت‍ه‍ران: انجمن آثار ملی. صص442-444.