پیر گنجه در جستجوی ناکجاآباد 'اثر زنده‌یاد استاد 'عبدالحسین زرین‌کوب' است که درباره زندگی, احوال, آثار و اندیشه 'نظامی گنجوی 'به رشته تحریر در آمده است .دکتر 'زرین‌کوب 'در این اثر ابتدا وضعیت شهر 'گنجه 'را از نگاه تاریخی و قومی بررسی کرده و این نکته را خاطر نشان ساخته که شهر گنجه در عهد نظامی مرز میان سرزمین‌های اسلامی و دنیای مسیحیت بوده و همین امر حضور جنگیان و خونیان را در آن سرزمین بیشتر کرده است .در پی آن, شرحی از زندگی نظامی و عزلت‌نشینی او به میان آمده آن گاه هر یک از پنج گنج نظامی (شامل مخزن‌الاسرار, خسرو و شیرین, هفت پیکر, لیلی و مجنون و اسکندرنامه) شرح و تفسیر شده است .مباحث بعدی کتاب به زبان نظامی و شیوه داستان سرایی او, همچنین نقد و تحلیل اندیشه این شاعر '(در جست و جوی ناکجاآباد 'که تعبیر نویسنده از دغدغه‌های عرفانی نظامی است) اختصاص یافته است.